Viện Cơ Mật – Tam Tòa là một trong những di tích lịch sử mang tính chính trị và quân sự nổi tiếng tại Huế. Cùng SmartTravel khám phá cơ quan quyền lực nhất ở triều đại nhà Nguyễn trong bài viết dưới đây nhé!
1. Đôi nét về Viện Cơ Mật – Tam Tòa
Viện Cơ Mật – Tam Tòa là một cơ quan quan trọng, nắm giữ quyền lực tối cao dưới triều đại nhà Nguyễn, đặc biệt trong thời kỳ từ vua Minh Mạng trở về sau. Nơi đây được thành lập vào năm 1834 dưới triều Minh Mạng và là nơi tập trung các đại thần được vua tin cậy nhất để thảo luận và quyết định những vấn đề trọng đại của đất nước, bao gồm: chính trị, quân sự và ngoại giao. Tam Tòa, gồm ba cơ quan chính là Viện Cơ Mật, Tòa Khâm sai, và Bộ Lễ, tạo thành bộ máy quản lý triều đình, với Viện Cơ Mật giữ vai trò trung tâm trong việc quyết sách. Đây là nơi các quan đại thần và vua cùng nhau thảo luận, đưa ra những chỉ dụ và các quyết định lớn liên quan đến vận mệnh của quốc gia. Viện Cơ Mật được ví như đầu não của triều đình Nguyễn, góp phần vào việc điều hành đất nước trong giai đoạn lịch sử quan trọng này.
2. Lịch sử xây dựng và phát triển Viện Cơ Mật – Tam Tòa
Viện Cơ Mật – Tam Tòa có nguồn gốc từ nhu cầu củng cố quyền lực và điều hành đất nước một cách tập trung và hiệu quả của triều đình nhà Nguyễn. Viện Cơ mật chính thức được thành lập vào năm 1834 dưới triều vua Minh Mạng, sau khi ông nhận thấy cần có một cơ quan đặc biệt để giúp hoàng đế trong việc thảo luận và quyết định các vấn đề hệ trọng của quốc gia. Chính vì vậy, việc thành lập Viện Cơ Mật là bước đi chiến lược để có một bộ máy cai trị và tăng cường tính hiệu quả trong quản lý đất nước.
Ban đầu, Viện Cơ Mật chỉ gồm một số ít đại thần thân tín của hoàng đế – những người có trình độ và sự uy tín cao, được vua Minh Mạng chọn lựa cẩn thận để thảo luận những vấn đề quân sự, ngoại giao và hành chính quan trọng. Trải qua nhiều năm tháng và các triều đại vua Nguyễn phía sau, đặc biệt dưới thời vua Tự Đức, Viện Cơ Mật trở nên quyền lực hơn và nắm giữ vai trò như “nội các” thực sự, đóng góp vào việc hoạch định chính sách quốc gia.
Cùng với Viện Cơ Mật, Tòa Khâm Sai và Bộ Lễ kết hợp tạo nên Tam Tòa mang đến một cấu trúc quyền lực vững mạnh. Dưới thời Pháp thuộc, dù bị suy giảm phần nào quyền lực, Viện Cơ Mật vẫn tiếp tục tồn tại như một cơ quan hành chính quan trọng cho đến khi triều đình nhà Nguyễn kết thúc vào năm 1945. Sự phát triển của Viện Cơ Mật qua các thời kỳ phản ánh quá trình thay đổi và thích ứng của triều đình nhà Nguyễn với những thách thức nội bộ và từ bên ngoài.
Đến nay, Tam Tòa trong đó Viện Cơ Mật đã trở thành di tích lịch sử quan trọng nằm trong quần thể di tích Cố đô Huế, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, lưu giữ những giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc. Du khách khi đến đây có thể tìm hiểu về quá trình hình thành, phát triển và vai trò của Viện Cơ Mật – Tam Tòa trong việc quản lý quốc gia dưới triều Nguyễn.
3. Vẻ đẹp kiến trúc tại Viện Cơ Mật – Tam Tòa
Cấu trúc tổng thể
Viện Cơ Mật – Tam Tòa nằm trong khu vực Hoàng thành Huế, được bố trí gần nhau để tạo thành một không gian quyền lực tập trung cho triều đình. Các công trình trong Tam Tòa bao gồm Viện Cơ Mật, Tòa Khâm sai, và Bộ Lễ, với mỗi công trình có vai trò cụ thể nhưng liên kết chặt chẽ trong việc điều hành triều đình. Các tòa nhà trong khuôn viên này được xây dựng theo kiểu kiến trúc truyền thống với bố cục theo hình chữ “U” hoặc hình “Hán”, bao quanh là những sân lát gạch đỏ và lối đi rộng rãi, tạo cảm giác vừa trang trọng, vừa hài hòa với cảnh quan tự nhiên. Kiến trúc tổng thể thể hiện sự uy nghi và bề thế của một trung tâm quyền lực thời bấy giờ, đồng thời vẫn duy trì sự gần gũi với thiên nhiên nhờ việc bố trí nhiều cây xanh và các hồ nước nhỏ.
Kiến trúc chính của Viện Cơ Mật
Viện Cơ Mật là công trình trung tâm trong Tam Tòa, với kiến trúc đặc trưng của cung đình Huế. Tòa nhà được xây dựng chủ yếu bằng gỗ và gạch, với mái ngói âm dương – loại mái ngói truyền thống của các công trình cung đình Việt Nam. Mái nhà thường được làm từ ngói lưu ly màu xanh hoặc vàng, tượng trưng cho sự thịnh vượng và quyền lực của hoàng gia. Đồng thời, mái cũng được thiết kế với đầu đao cong vút, phía trên gắn các tượng rồng, phượng – biểu tượng cho quyền lực và sự bảo hộ. Mái ngói lưu ly sáng bóng tạo nên vẻ bề thế và sang trọng, thu hút ánh nhìn từ xa. Ngoài ra, cột và nền nhà của Viện Cơ Mật cũng được làm từ gỗ quý, sơn son thếp vàng hoặc được khảm hoa văn rồng phượng tinh xảo, góp phần tạo nên không khí hoàng gia và trang trọng cho di tích.
Cổng và sân tại di tích
Phần cổng của Viện Cơ Mật và Tam Tòa được xây dựng theo phong cách truyền thống, với cổng lớn chính đi vào trung tâm. Cổng thường được làm từ gỗ hoặc đá, phía trên là mái ngói cong và được trang trí bằng các họa tiết rồng, mây và hoa văn chạm khắc tỉ mỉ. Cổng vào tạo cảm giác trang nghiêm, thể hiện sự vững chãi và quyền uy của nơi đây. Bước vào phía trong cổng, ta sẽ bắt gặp khoảng sân rộng lát gạch đỏ, tạo nên không gian mở thoáng đãng. Sân thường có những hàng cây xanh, mang lại cảm giác thanh bình nhưng không kém phần uy nghiêm. Sân cũng là nơi thường diễn ra các buổi lễ hoặc các cuộc họp mặt của quan chức triều đình trước kia.
Nội thất tại Viện Cơ Mật – Tam Tòa
Bên trong Viện Cơ Mật, nội thất được thiết kế tinh tế và hoành tráng, phản ánh sự uy nghi của một nơi ra các quyết định lớn lao cho quốc gia. Các phòng họp lớn có bàn ghế được làm từ gỗ quý, thường được khảm trai hoặc chạm trổ tinh xảo, kết hợp cùng những tấm bình phong và tranh thủy mặc, câu đối treo tường càng làm tăng vẻ trang trọng cho nội thất. Ngoài ra, trần nhà cao thoáng đãng được trang trí bằng những họa tiết trang nhà và những chiếc đèn lồng truyền thống treo khắp nơi, mang đến không gian thanh lịch nhưng không kém phần uy quyền.
Bia Khiêm Cung Ký
Tại Viện Cơ Mật còn có một tấm bia khá nổi tiếng là Bia Khiêm Cung Ký – tấm bia gắn liền với lịch sử và văn hóa triều Nguyễn, đặc biệt là dưới thời vua Tự Đức. Bia Khiêm Cung Ký được dựng tại lăng vua Tự Đức (Khiêm Lăng), nhưng liên quan đến Viện Cơ Mật vì nội dung của bia ghi lại cuộc đời và những sự kiện lịch sử trọng đại trong thời gian vua Tự Đức trị vì, bao gồm cả những biến cố và quyết định quan trọng liên quan đến Viện Cơ Mật – nơi từng là trung tâm quyền lực dưới triều đại của ông. Nội dung trên bia do chính vua Tự Đức viết, tự thuật về những khó khăn và trách nhiệm của mình khi làm vua, bao gồm các vấn đề nội chính, ngoại giao, và những thách thức lớn mà ông và Viện Cơ Mật phải đối mặt. Bia này không chỉ có giá trị lịch sử mà còn thể hiện sự khiêm nhường và tự nhìn nhận bản thân của vị vua, điều rất hiếm thấy trong lịch sử các vị quân chủ.
4. Trải nghiệm thú vị khi tới Viện Cơ Mật
Khi đến thăm Viện Cơ Mật tại cố đô Huế, du khách sẽ có những trải nghiệm thú vị và sâu sắc để hiểu hơn về lịch sử, văn hóa và quyền lực của triều đình nhà Nguyễn.
Khám phá kiến trúc cung đình
Viện Cơ Mật – Tam Tòa sở hữu kiến trúc hoàng gia đặc trưng với những cột trụ chạm khắc tinh xảo, mái ngói lưu ly và không gian uy nghiêm. Du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng các hoa văn trang trí công phu, từ hình tượng rồng phượng đến các chi tiết gốm sứ tinh tế, phản ánh sự bề thế của trung tâm quyền lực nhà Nguyễn. Việc đi dạo qua các sân lát gạch đỏ và những con đường rợp bóng cây sẽ mang lại cảm giác thanh bình và trang trọng, giúp du khách hình dung rõ nét hơn về không khí cung đình thời xưa.
Hiểu sâu về lịch sử chính trị triều Nguyễn
Tại Viện Cơ Mật, du khách sẽ được tìm hiểu về vai trò trung tâm của cơ quan này trong việc quản lý và điều hành đất nước dưới triều Nguyễn. Các hiện vật, hình ảnh và câu chuyện lịch sử được trưng bày giúp du khách hiểu thêm về những quyết sách quan trọng của các vị vua Nguyễn và các đại thần, cũng như quá trình hình thành và phát triển của Viện Cơ Mật trong giai đoạn lịch sử đặc biệt này.
Cảm nhận không khí hoàng gia
Khi bước chân vào Viện Cơ Mật, du khách có cơ hội trải nghiệm bầu không khí hoàng gia trang trọng, nơi từng diễn ra những cuộc họp quan trọng giữa các đại thần và nhà vua. Cảm giác bước vào một nơi từng là trung tâm quyền lực của quốc gia sẽ mang lại cho du khách sự phấn khích và tò mò, giúp họ liên tưởng tới những sự kiện chính trị quan trọng từng được quyết định tại đây.
Chụp ảnh trong không gian lịch sử
Viện Cơ Mật – Tam Tòa không chỉ là một điểm đến lịch sử mà còn là nơi lý tưởng để chụp những bức ảnh đẹp trong không gian cổ kính. Với kiến trúc cung đình độc đáo, cổng vòm cổ, những mái ngói lưu ly lấp lánh dưới ánh mặt trời, đây là nơi lý tưởng để du khách lưu lại những khoảnh khắc đáng nhớ.
Tìm hiểu văn hóa cung đình Huế
Ngoài vai trò lịch sử, Viện Cơ Mật còn là một phần trong quần thể di tích Cố đô Huế, giúp du khách khám phá sâu hơn về đời sống cung đình và văn hóa triều Nguyễn. Các hướng dẫn viên hoặc bảng thông tin tại đây sẽ cung cấp nhiều thông tin bổ ích về nghi thức hoàng gia, các quy trình làm việc của triều đình và các tập tục, phong tục văn hóa thời Nguyễn.
Với những giá trị văn hóa và lịch sử, Viện Cơ Mật – Tam Tòa là một trong những điểm đến du khách nhất định nên dành thời gian để ghé thăm trong chuyến du lịch Huế.
