Thánh địa Mỹ Sơn là quần thể di tích đền tháp cổ của vương triều Chăm Pa, nằm giữa thiên nhiên xanh mát của Quảng Nam, Việt Nam. Đây là một trong những di sản văn hóa đặc sắc, đại diện cho kiến trúc và tín ngưỡng Hindu giáo tại Đông Nam Á. Hãy cùng SmartTravel khám phá vẻ đẹp huyền bí và giá trị lịch sử của khu di tích độc đáo này nhé!
1. Giới thiệu thánh địa Mỹ Sơn
Thánh địa Mỹ Sơn, hay khu đền tháp Chăm Mỹ Sơn, nằm yên bình trong một thung lũng kín thuộc tỉnh Quảng Nam, được bao bọc bởi những dãy núi hùng vĩ và rừng cây xanh thẳm. Đây từng là trung tâm tôn giáo quan trọng của Vương quốc Chăm Pa, nơi tổ chức nghi lễ và thờ cúng thần linh, đồng thời là nơi chôn cất các vị vua và hoàng thân quốc thích.
Nằm cách Đà Nẵng khoảng 70km về phía tây nam và cách Hội An chừng 40km, quần thể di tích Mỹ Sơn trải dài từ Đông Trường Sơn đến Trà Kiệu – kinh đô của người Chăm Pa xưa. Với diện tích khoảng 2 km², Mỹ Sơn sở hữu hơn 70 ngôi đền tháp, mỗi công trình mang đậm dấu ấn kiến trúc độc đáo của từng giai đoạn phát triển Chăm Pa. Được xây dựng từ thế kỷ IV dưới thời vua Phạm Hồ Đạt, khu thánh địa Mỹ Sơn là minh chứng cho sự phát triển của nền văn minh Chăm Pa trong hơn 10 thế kỷ.
Tuy bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Mỹ Sơn vẫn giữ được 32 công trình, trong đó có 20 đền tháp còn lưu giữ nét kiến trúc ban đầu. Đến năm 1999, UNESCO đã công nhận Mỹ Sơn là Di sản Văn hóa Thế giới, và nơi đây được xem là một trong những di tích quốc gia đặc biệt quan trọng của Việt Nam.
2. Trải nghiệm hấp dẫn tại thánh địa Mỹ Sơn
3.1. Khám phá kiến trúc cổ
Thánh địa Mỹ Sơn là biểu tượng cho kiến trúc Hindu giáo của người Chăm Pa cổ, nơi mỗi đền tháp là một câu chuyện về thần thoại và quyền lực. Đền tháp tại đây chủ yếu quay về hướng Đông – nơi mặt trời mọc và được xem là hướng linh thiêng của các vị thần. Kết cấu độc đáo của các tháp gồm ba phần chính: đế tháp, thân tháp và đỉnh tháp, biểu tượng cho thế giới trần gian, thần linh và đỉnh vũ trụ. Đặc biệt, mỗi đền tháp đều thờ một vị thần hoặc một vị vua Chăm Pa.
Khu di tích Mỹ Sơn được chia thành các khu vực:
- Khu vực A: Đây là nơi lý tưởng để chiêm ngưỡng toàn cảnh quần thể đền tháp, tuy nhiên, phần lớn các công trình tại khu vực này đang được trùng tu.
- Khu vực B: Tọa lạc tại đồi phía Tây, nơi đây có một tháp chính và ba tháp phụ, mỗi tháp mang những nét kiến trúc và họa tiết tinh tế.
- Khu vực C: Nằm ở đồi phía Nam, khu vực này tập hợp nhiều phù điêu, bia ký và các tác phẩm điêu khắc đặc sắc.
Bí ẩn lớn nhất của kiến trúc Mỹ Sơn là kỹ thuật xây dựng gạch mà không cần chất kết dính, giúp các công trình bền vững qua hàng thế kỷ. Dưới sự bào mòn của thời gian, nơi đây vẫn toát lên vẻ uy nghiêm và trầm mặc, là di sản kiến trúc vô giá của Việt Nam.
3.2. Chiêm ngưỡng con đường cổ
Một trong những phát hiện ấn tượng tại Mỹ Sơn là con đường cổ rộng 8m, được chôn sâu dưới lòng đất, từng là lối đi dành riêng cho vua chúa và các thành viên hoàng tộc. Con đường này dẫn thẳng đến trung tâm khu di tích, nơi các nghi lễ tôn giáo và cúng tế diễn ra. Hai bên đường là những bờ tường song song được chạm khắc tỉ mỉ, từng hoa văn mang nét văn hóa Chăm Pa rõ nét. Lối đi này tạo nên không gian bí ẩn, gợi lên cảm giác như bước chân vào một thế giới khác, đầy trang nghiêm và huyền bí.
Theo tài liệu lịch sử, nơi đây được một chuyên gia người Ấn Độ phát hiện trong quá trình trùng tu, con đường cổ này là điểm nhấn độc đáo, không thể bỏ qua khi ghé thăm Mỹ Sơn.
3.3. Ghé thăm bảo tàng
Bảo tàng Thánh địa Mỹ Sơn, nằm gần khu vực bán vé, là kho lưu giữ những hiện vật quý giá, minh chứng sống động cho nền văn minh Chăm Pa huy hoàng. Tại đây, du khách có thể chiêm ngưỡng từ những hiện vật từ viên gạch, đến những phù điêu khắc chữ, tượng Linga, Yoni, và nhiều tác phẩm điêu khắc tôn giáo khác. Mỗi hiện vật đều kể câu chuyện về đời sống tâm linh, tín ngưỡng và nghệ thuật của người Chăm Pa.
Những bức phù điêu và tượng khắc chữ tại bảo tàng vẫn giữ nguyên nét chạm khắc tinh tế, tái hiện hình ảnh các vị thần và hoàng thân của vương quốc cổ đại. Những viên gạch có niên đại hàng thế kỷ, các tấm bia đá khắc chữ Chăm và Phạn ngữ là dấu tích lịch sử quý báu, giúp du khách hiểu thêm về văn hóa và tín ngưỡng phong phú của người Chăm Pa xưa.
3.4. Hòa mình vào lễ hội văn hóa
Lễ hội Katê – lễ hội truyền thống đặc sắc của người Chăm Pa diễn ra vào tháng 7 âm lịch theo lịch Chăm, là thời điểm đồng bào Chăm Pa tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong sự sinh sôi nảy nở của vạn vật.
Tham gia lễ hội Katê, du khách sẽ được hòa mình vào không khí trang nghiêm và sôi động của các nghi lễ cúng cầu an, rước nước, kiệu rước lễ phục, lễ Katê, cùng nhiều màn biểu diễn văn nghệ đặc sắc với nhạc cụ truyền thống. Mỗi nghi lễ đều thể hiện sự kính trọng với tổ tiên, và cũng là dịp kết tinh các giá trị văn hóa Chăm Pa.
3.5. Thưởng thức điệu múa Apsara
Điệu múa Apsara, được ví như “linh hồn của đá,” là nét đẹp nghệ thuật mang đậm bản sắc Chăm Pa. Điệu múa lấy cảm hứng từ những tượng Apsara khắc trên đá, biểu tượng cho sự uyển chuyển, quyến rũ của phái đẹp, hòa quyện cùng nét thần thoại và tín ngưỡng của người Chăm.
Trong tiếng trống Paranưng và tiếng kèn Saranai đặc trưng, các vũ công với trang phục rực rỡ biểu diễn điệu múa Apsara một cách mềm mại, thanh thoát, mỗi động tác đều thể hiện sự kết nối với thần linh và thiên nhiên. Apsara không chỉ là một điệu múa mà còn là cầu nối văn hóa, giúp du khách hiểu thêm về đời sống tinh thần phong phú của người Chăm Pa. Điệu múa này tái hiện lại một phần lịch sử Chăm Pa huy hoàng, quyến rũ bất kỳ ai chiêm ngưỡng.
4. Đi đến Thánh địa Mỹ Sơn bằng cách nào?
Việc di chuyển đến Thánh địa Mỹ Sơn từ Đà Nẵng hay Hội An đều khá thuận tiện và dễ dàng, với nhiều phương tiện để bạn lựa chọn phù hợp với lịch trình cá nhân.
Di chuyển bằng xe buýt: Từ trung tâm thành phố Đà Nẵng, bạn có thể bắt xe buýt số 6 để đến thẳng Thánh địa Mỹ Sơn. Xe buýt hoạt động từ 5:30 sáng đến 17:00 chiều, với tần suất 30 phút mỗi chuyến, giúp bạn dễ dàng sắp xếp thời gian phù hợp cho hành trình.
Di chuyển bằng xe máy: Nếu muốn tận hưởng cảm giác tự do và chủ động trên hành trình, bạn có thể lựa chọn đi bằng xe máy. Từ Đà Nẵng, bắt đầu từ cầu vượt Hòa Cầm, đi theo Quốc lộ 14B và tiếp tục vào đường Nguyễn Trãi. Sau đó, rẽ trái đến bến đò Kiểm Lâm và qua đò. Tiếp tục chạy dọc đường 537 về hướng Nam Phước khoảng 1km, bạn sẽ gặp bảng chỉ dẫn để vào Thánh địa Mỹ Sơn.
Di chuyển bằng taxi: Taxi là lựa chọn phù hợp cho những ai muốn tiết kiệm thời gian. Từ Đà Nẵng hoặc Hội An, bạn có thể dễ dàng bắt taxi để đến Thánh địa Mỹ Sơn. Chi phí cho phương tiện này cao hơn so với xe buýt và xe máy, nhưng sẽ đảm bảo sự thuận tiện và nhanh chóng.
5. Nên tham quan thánh địa Mỹ Sơn khi nào?
Thánh địa Mỹ Sơn nằm trong vùng khí hậu Quảng Nam, nơi có mùa mưa kéo dài từ tháng 9 đến tháng 12, mùa khô trong khoảng từ tháng 2 đến tháng 8. Khoảng thời gian lý tưởng nhất để ghé thăm Mỹ Sơn là từ tháng 2 đến tháng 4. Trong giai đoạn này, thời tiết khá mát mẻ, nắng nhẹ, không quá gay gắt, giúp bạn dễ dàng di chuyển và tham quan các di tích.
Tuy là mùa khô, nhưng đôi khi vẫn có những cơn mưa nhẹ, vì vậy bạn nên mang theo ô, áo khoác mỏng và kem chống nắng để đảm bảo chuyến đi thoải mái. Đến Mỹ Sơn vào thời điểm này, du khách sẽ có cơ hội khám phá trọn vẹn vẻ đẹp huyền bí của khu di tích trong điều kiện thời tiết dễ chịu và thuận lợi nhất.
6. Lưu ý khi đến tham quan khu thánh địa Mỹ Sơn
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi tham quan Thánh địa Mỹ Sơn để có chuyến đi an toàn và trọn vẹn:
- Khu di tích Mỹ Sơn là nơi có nhiều đền tháp linh thiêng, bạn nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo. Mang giày thoải mái vì sẽ phải di chuyển nhiều trên địa hình không bằng phẳng.
- Nếu đi vào mùa khô (tháng 2 – tháng 8), bạn nên mang theo kem chống nắng, mũ, và nước uống để tránh nắng. Vào mùa mưa (tháng 9 – tháng 12), hãy chuẩn bị áo mưa, ô và giày chống nước.
- Không chạm vào các hiện vật, phù điêu và các bức tượng cổ. Đây là các di sản quý giá, cần được bảo tồn. Hạn chế tạo dáng chụp ảnh không phù hợp tại các đền tháp để tôn trọng không gian linh thiêng.
- Đem theo nước uống, khăn giấy, và một ít đồ ăn nhẹ nếu cần. Tuy nhiên, nhớ thu dọn rác cẩn thận để giữ gìn vệ sinh cho khu di tích.
- Để tránh đông đúc và thời tiết nắng gắt, bạn có thể chọn đi vào sáng sớm hoặc chiều muộn.
- Khu vực Mỹ Sơn có cây cỏ và có thể có côn trùng. Bạn nên chuẩn bị thuốc chống côn trùng và một số thuốc cơ bản để đề phòng trường hợp cần thiết.
- Thánh địa Mỹ Sơn có diện tích lớn và nhiều khu vực trùng tu, vì vậy bạn nên đi theo các tuyến đường được chỉ dẫn hoặc đi cùng hướng dẫn viên để đảm bảo an toàn và hiểu rõ hơn về các công trình.
Thánh địa Mỹ Sơn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá lịch sử và văn hóa. Vẻ đẹp huyền bí nơi đây chắc chắn sẽ để lại trong bạn những ấn tượng khó quên. Hãy dành thời gian ghé thăm để cảm nhận trọn vẹn nét độc đáo của di sản quý giá này!
