Nền ẩm thực với những món ngon trứ danh ở Vịnh Hạ Long luôn làm say đắm thực khách nhờ hương vị, cách chế biến và cách thưởng thức.
Hạ Long – nơi biển cả và đất trời hòa quyện, là miền đất của sự kỳ diệu, nơi mà mỗi góc nhìn đều gợi lên cảm giác vừa gần gũi vừa choáng ngợp. Không chỉ sở hữu cảnh quan ngoạn mục với hàng ngàn hòn đảo lớn nhỏ nhấp nhô trên sóng nước, Hạ Long còn hấp dẫn du khách bởi nét văn hóa ẩm thực độc đáo, đậm chất miền biển.
Ẩm thực Hạ Long là một bức tranh đa sắc, nơi hương vị biển cả quyện hòa trong từng món ăn. Từ những món ăn bình dị như cháo hà, ruốc lỗ đến những đặc sản trứ danh như chả mực, ngán biển, hay sữa chua trân châu – tất cả đều mang đậm dấu ấn của vùng đất và con người nơi đây. Hạ Long không chỉ làm no lòng người, mà còn chạm đến trái tim những ai đã từng một lần đặt chân đến.
Hạ Long sóng vỗ mạn thuyền,
Mời anh thưởng thức, dịu miền ẩm sâu.
Ngán biển hấp, ngọt tinh cầu,
Rượu ngán nồng ấm, đượm màu quê hương.
Sá sùng xào, tỏi thơm vương,
Cù kỳ rang me, tỏ đường biển xanh.
Bánh tài lồng ệp dẻo lành,
Gà Lôi Âm nướng ngọt thanh tuyệt vời.
Chè lam gừng thắm tình người,
Mắm chắt mặn nồng, đầy vơi nhớ lòng.
Canh hà chua mát biển Đông,
Ruốc lỗ, ốc đá, hòa dòng đất quê.
Hương vị ấy, một khi đã nếm thử, sẽ khiến bất cứ ai cũng phải lưu luyến và muốn quay lại Hạ Long thêm nhiều lần nữa!
1. Ngán biển
Ngán biển là một trong những đặc sản trứ danh của Hạ Long, nổi tiếng với phần thịt ngọt, béo ngậy và giàu giá trị dinh dưỡng. Ngán thường được khai thác từ nhữnbáng vùng nước lợ, nơi môi trường giàu khoáng chất giúp chúng phát triển đặc biệt thơm ngon. Khi được hấp chín, thịt ngán vẫn giữ nguyên độ ngọt tự nhiên, mềm mịn và thoang thoảng mùi biển cả. Nướng mỡ hành lại là một biến tấu khác, lớp mỡ hành thơm lừng hòa quyện với vị ngọt của ngán, tạo nên một món ăn khiến thực khách không thể cưỡng lại.
Đặc biệt, ngán còn được dùng để nấu cháo – món ăn có nước dùng đậm đà, thơm lừng. Cháo ngán không chỉ là món ăn dân dã mà còn là liều thuốc bổ dưỡng, giúp bồi bổ sức khỏe. Khi thưởng thức, bạn chỉ cần thêm chút tiêu, hành lá và vắt chanh, hương vị của biển như lan tỏa ngay trên đầu lưỡi. Một lần thử ngán, hương vị đậm đà ấy sẽ khiến bạn nhớ mãi không quên.
2. Bánh tài lồng ệp
Bánh tài lồng ệp là món bánh truyền thống mang đậm bản sắc của người dân vùng Hạ Long. Tên gọi độc đáo của bánh bắt nguồn từ phương ngữ địa phương, ám chỉ loại bánh có độ mềm dẻo, “lồng ệp” khi cầm trên tay. Nguyên liệu chính để làm bánh là bột nếp dẻo, đường mật, gừng tươi và lạc. Quy trình làm bánh đòi hỏi sự tỉ mỉ, từ việc nhào bột sao cho thật mịn, hòa quyện với đường mật sánh dẻo, đến việc hấp bánh sao cho bánh không quá cứng mà vẫn giữ được độ dẻo dai.
Khi ăn, bánh mang đến vị ngọt thanh của đường mật, hương cay nhẹ của gừng, và sự bùi béo của lạc, tất cả hòa quyện trong từng miếng cắn. Người dân Hạ Long thường thưởng thức bánh tài lồng ệp cùng tách trà nóng. Sự ấm áp của trà giúp làm dịu vị ngọt của bánh, mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu. Đây không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng của sự giản dị và đậm chất quê hương.
3. Ruốc lỗ Hạ Long
Ruốc lỗ là một loại hải sản đặc biệt, được khai thác từ vùng biển cạn Hạ Long. Với vẻ ngoài nhỏ nhắn nhưng ruốc lỗ lại chứa đựng hương vị biển cả đậm đà, thường được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như hấp, xào tỏi hoặc luộc. Đặc biệt, ruốc lỗ xào tỏi là món được yêu thích nhất. Những con ruốc được làm sạch, sau đó xào nhanh trên lửa lớn cùng với tỏi phi thơm lừng, tạo nên món ăn vàng ươm, hấp dẫn.
Khi thưởng thức, thịt ruốc dai dai, giòn sần sật, kết hợp với vị thơm đặc trưng của tỏi phi khiến bạn không thể ngừng đũa. Ruốc lỗ xào tỏi thường được dùng như món nhậu lai rai hoặc ăn kèm cơm trắng, mang đến trải nghiệm trọn vẹn của hương vị biển. Món ăn này không chỉ ngon mà còn gợi lên hình ảnh cuộc sống lao động giản dị của ngư dân Hạ Long.
4. Cà sáy Tiên Yên
Cà sáy Tiên Yên là giống vịt lai ngan đặc trưng của vùng Quảng Ninh, nổi bật bởi thịt chắc, thơm và có vị ngọt tự nhiên khác biệt. Để chế biến, người dân thường chọn cách luộc để giữ nguyên hương vị đặc trưng của loại thịt này. Nước luộc được hãm lửa vừa phải, giúp miếng thịt cà sáy không bị khô mà vẫn mềm ngọt.
Món ăn trở nên hoàn hảo hơn khi được chấm cùng muối tiêu chanh pha thêm chút gừng giã nhuyễn. Vị mặn của muối, chua nhẹ của chanh và cay nồng của gừng làm tăng thêm sự đậm đà cho từng miếng thịt. Thưởng thức cà sáy Tiên Yên là trải nghiệm không thể bỏ qua khi ghé thăm Hạ Long, bởi hương vị thơm ngon ấy chỉ có thể tìm thấy ở vùng đất này.
5. Ốc đá
Ốc đá là món quà thiên nhiên ban tặng cho vùng đảo Quan Lạn, với hương vị đặc trưng không giống bất kỳ loại ốc nào khác. Ốc đá thường được chế biến bằng cách luộc, nướng hoặc xào me, nhưng luộc vẫn là cách giữ lại trọn vẹn hương vị nhất. Khi luộc, người dân chỉ cần thêm chút sả và lá chanh, mùi thơm bốc lên đủ để kích thích vị giác.
Khi ăn, từng con ốc được tách vỏ, chấm với nước mắm chanh ớt, bạn sẽ cảm nhận được sự giòn dai của thịt ốc, hòa quyện với hương thơm thoang thoảng của lá chanh và vị mặn ngọt của nước mắm. Đây là món ăn dân dã nhưng lại mang sức hút mãnh liệt, gợi lên nét đẹp tự nhiên và gần gũi của vùng biển đảo Quan Lạn.
10. Gà Lôi Âm nướng
Gà Lôi Âm – loại gà thả đồi nổi tiếng của vùng Lôi Âm, Hạ Long, mang đến hương vị đặc biệt nhờ cách chăn thả tự nhiên. Gà được chọn là những con vừa tầm, chắc thịt, sau đó được tẩm ướp gia vị truyền thống với hành, tỏi, tiêu, và mật ong rồi nướng trên than hoa.
Khi chín, da gà vàng giòn, thịt bên trong vẫn giữ được độ mềm và ngọt tự nhiên. Mùi thơm của gà nướng quyện với chút khói than hoa khiến món ăn trở nên hấp dẫn khó cưỡng. Gà Lôi Âm nướng thường được ăn kèm với muối tiêu chanh hoặc nước chấm đặc biệt của người dân địa phương, mang đến trải nghiệm ẩm thực trọn vẹn.
11. Cù kỳ hấp bia hoặc rang me
Cù kỳ, loại hải sản độc đáo của vùng biển Hạ Long, nổi bật với phần càng to và thịt ngọt đậm đà. Cù kỳ có thể được hấp bia để giữ trọn vị tươi ngon hoặc rang me để tăng thêm hương vị chua ngọt.
Cù kỳ hấp bia có vị ngọt tự nhiên, thơm mùi bia nhẹ nhàng, rất thích hợp để ăn kèm muối tiêu chanh. Còn cù kỳ rang me lại khiến thực khách thích thú với phần sốt chua ngọt thấm đẫm từng miếng thịt. Dù chế biến theo cách nào, cù kỳ cũng mang lại cảm giác gần gũi, mộc mạc nhưng đầy lôi cuốn.
12. Chè lam Yên Tử
Chè lam Yên Tử là món tráng miệng truyền thống, mang hương vị đặc trưng của vùng núi Yên Tử. Được làm từ bột nếp, mật mía, gừng tươi và lạc rang, chè lam có độ dẻo vừa phải, vị ngọt dịu và chút cay ấm của gừng.
Khi thưởng thức, người ta thường cắt chè lam thành từng miếng nhỏ, ăn kèm với trà xanh nóng. Vị ngọt của chè lam hòa quyện với vị chát nhẹ của trà tạo nên cảm giác thanh tao, gợi lên sự bình yên của vùng đất thiêng Yên Tử.
13. Sữa chua trân châu Hạ Long
Sữa chua trân châu Hạ Long là món ăn vặt đã trở thành thương hiệu của vùng đất này. Sữa chua được làm từ sữa tươi nguyên chất, ủ lên men tự nhiên, mang lại độ mềm mịn, mát lạnh. Trân châu dẻo dai được nấu với nước cốt dừa béo ngậy, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo.
Khi thưởng thức, sữa chua lạnh tan chảy trong miệng, hòa cùng vị ngọt bùi của nước cốt dừa và độ dai của trân châu. Đây là món ăn không chỉ làm dịu đi cái nắng oi ả mà còn mang lại cảm giác tươi mới, khiến du khách nhớ mãi không quên.
Khi đã nếm hết được những gì được cho là tinh túy nhất xứ biển này, du khách lại càng thêm yêu và muốn trở lại Hạ Long nhiều lần nữa.
