Hội An là một điểm đến lý tưởng cho những du khách yêu thích lịch sử và văn hóa Việt Nam. Thành phố này nổi tiếng với vẻ đẹp cổ kính của những con phố nhỏ, các công trình kiến trúc từ thời kỳ vàng son của thương cảng và nét văn hóa truyền thống đặc sắc. Giữa không gian phố cổ bình yên và trầm mặc, nhà cổ Tấn Ký nổi bật như một biểu tượng văn hóa, gắn bó với Hội An qua nhiều thế kỷ. Là một trong những ngôi nhà cổ lâu đời, nhà cổ Tấn Ký mang trong mình dấu ấn của các nền văn hóa Việt Nam, Trung Hoa, và Nhật Bản, tạo nên một điểm dừng chân tuyệt vời cho những ai muốn hiểu thêm về chiều sâu lịch sử của Hội An.
1. Thông tin về nhà cổ Tấn Ký, Hội An
Nhà cổ Tấn Ký tọa lạc tại số 101 đường Nguyễn Thái Học, giữa lòng khu phố cổ Hội An, tỉnh Quảng Nam. Đây là một trong những ngôi nhà cổ nổi tiếng nhất tại Hội An và mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử. Được xây dựng vào cuối thế kỷ 18, ngôi nhà là nơi cư ngụ của dòng họ Lê qua bảy thế hệ, gắn bó với thương cảng Hội An qua những biến động lịch sử.
Bên trong, nhà cổ Tấn Ký được chia thành nhiều khu vực với công năng khác nhau, như phòng khách để tiếp đón và trưng bày các vật dụng kinh doanh từ thời thương cảng Hội An. Nơi đây có những hiện vật quý giá như chiếc “Chén Khổng Tử” cổ, bức hoành phi “Tâm thường thái” mang triết lý sâu sắc về cuộc sống, và bức “Bách Điểu” độc đáo được xem là tác phẩm nghệ thuật độc nhất ở Việt Nam. Tất cả những cổ vật này không chỉ mang giá trị văn hóa mà còn thể hiện mong ước về sự thịnh vượng và bình an của gia đình qua nhiều thế hệ.
2. Nguồn gốc hình thành và lịch sử lâu đời của nhà cổ Tấn Ký
Nhà cổ Tấn Ký ở Hội An có lịch sử lâu đời, được xây dựng vào cuối thế kỷ 18, khoảng năm 1741. Đây là nơi sinh sống của dòng họ Lê qua bảy thế hệ, gắn liền với các hoạt động kinh doanh nông sản và giao thương tại thương cảng Hội An. Ban đầu, ngôi nhà được gia đình họ Lê sử dụng làm nơi cư trú và kinh doanh nông sản từ vùng cao nhờ vị trí đắc địa. Phía trước nhà là đường Nguyễn Thái Học sầm uất, và phía sau tựa vào sông Thu Bồn, giúp việc vận chuyển hàng hóa dễ dàng hơn.
Tên gọi “Tấn Ký” mang ý nghĩa “phát đạt,” biểu trưng cho mong muốn của gia chủ về sự phát triển và thịnh vượng trong công việc kinh doanh. Ngôi nhà từng chịu ảnh hưởng của các sự kiện lịch sử, như trận lụt lớn năm 1964 khiến tầng một bị ngập. Dù trải qua nhiều thăng trầm, ngôi nhà vẫn giữ được kiến trúc và giá trị lịch sử nhờ kỹ thuật xây dựng chắc chắn và quá trình bảo tồn cẩn thận của dòng họ
Với tuổi đời hơn 200 năm, nhà cổ Tấn Ký đã được công nhận là Di sản Quốc gia vào năm 1990 và là một trong những di tích quý giá, mang giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc, thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước khi đến với Hội An
3. Không gian kiến trúc độc đáo tại nhà cổ Tấn Ký
Nhà cổ Tấn Ký sở hữu kiến trúc độc đáo, kết hợp hài hòa phong cách kiến trúc của ba nền văn hóa: Việt Nam, Trung Hoa, và Nhật Bản. Đây là một điểm đặc trưng hiếm có trong các công trình cổ ở Hội An. Mái ngói âm dương, điển hình trong kiến trúc Việt Nam, vừa mang tính thẩm mỹ vừa có chức năng điều hòa không khí trong nhà, tạo sự hài hòa giữa thiên nhiên và không gian sống.
Cấu trúc ngôi nhà được xây dựng hoàn toàn từ gỗ quý như gỗ mít và gỗ lim, sử dụng kỹ thuật ghép mộng mà không cần đến đinh, đảm bảo độ bền và tính ổn định cao. Các khớp nối gỗ tinh xảo này giúp ngôi nhà vượt qua nhiều biến cố lịch sử và các tác động thời tiết khắc nghiệt.
Không gian trong nhà được tổ chức theo hình ống, đặc trưng của kiến trúc truyền thống Hội An, với giếng trời ở trung tâm để cung cấp ánh sáng và lưu thông không khí. Thiết kế này giữ cho không gian trong nhà luôn thoáng mát, không ngột ngạt dù không có cửa sổ. Những chi tiết trang trí bên trong, như các hoành phi, liễn đối chạm khắc hình ảnh biểu tượng như con dơi, trái lựu và rồng cá, đều mang ý nghĩa phong thủy, thể hiện mong muốn về sự thịnh vượng và hạnh phúc.
4. Những hiện vật quý giá của nhà cổ Tấn Ký
Nhà cổ Tấn Ký lưu giữ nhiều hiện vật quý, mỗi món đồ đều có giá trị lịch sử và văn hóa riêng, góp phần tạo nên một không gian sống động của quá khứ. Đáng chú ý nhất là “Chén Khổng Tử” – một cổ vật quý hiếm có niên đại trên 500 năm, mang tính độc bản tại Việt Nam.
Trong phòng khách, các hoành phi và liễn đối như “Tâm thường thái” (giữ tâm hồn luôn yên bình) và “Tích đức lưu tôn” (giáo dục con cháu sống đạo đức) được treo trang trọng. Những bức hoành phi này không chỉ có giá trị trang trí mà còn mang đậm triết lý sống, truyền đạt các giá trị văn hóa và gia đình qua các thế hệ. Đặc biệt, bức “Bách Điểu” là một kiệt tác nghệ thuật với 100 nét chữ tạo thành hình chim bay, được xem là độc nhất vô nhị tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, phòng khách trong nhà cổ được sắp đặt như một không gian trưng bày với các vật dụng kinh doanh truyền thống và đồ thủ công mỹ nghệ, gợi nhớ đến thời kỳ thương cảng Hội An sầm uất. Những hiện vật này không chỉ phản ánh cuộc sống sinh hoạt của các thế hệ gia chủ mà còn gợi lên hình ảnh Hội An thời hoàng kim trong lịch sử giao thương.
5. Trải nghiệm tham quan thú vị không thể bỏ lỡ tại nhà cổ Tấn Ký
Tham quan nhà cổ Tấn Ký là trải nghiệm đáng nhớ, nhất là với những hoạt động mang tính văn hóa và lịch sử đặc sắc, mang đến sự hiểu biết sâu sắc hơn về Hội An. Dưới đây là các hoạt động không thể bỏ qua khi đến đây:
Check-in với Việt phục
Diện Việt phục hoặc áo dài truyền thống khi tham quan sẽ giúp bạn hòa mình vào không gian cổ kính và tạo ra những bức ảnh đậm chất văn hóa. Bối cảnh kiến trúc kết hợp Việt – Trung – Nhật cùng các vật dụng cổ sẽ làm nổi bật vẻ đẹp Việt phục, giúp bạn có những khoảnh khắc đáng nhớ.
Khám phá chi tiết kiến trúc tinh xảo
Với kiến trúc đặc biệt được làm từ gỗ quý và hoàn toàn ghép mộng, không dùng đinh, nhà cổ Tấn Ký là minh chứng cho tay nghề tinh xảo của người xưa. Đặc biệt, các họa tiết chạm trổ hình dơi, trái bí, quả lựu biểu trưng cho sự giàu sang và phát đạt, là điểm nhấn ấn tượng mà du khách không nên bỏ lỡ.
Chiêm ngưỡng cổ vật quý hiếm
Bên trong nhà cổ có những hiện vật quý giá như chiếc “Chén Khổng Tử” với niên đại hàng trăm năm và các bức hoành phi như “Tâm thường thái,” “Tích đức lưu tôn” mang ý nghĩa triết lý sâu sắc. Đây là cơ hội để du khách hiểu thêm về giá trị lịch sử và tinh thần của gia đình chủ nhà qua nhiều thế hệ.
Thưởng thức câu chuyện lịch sử của gia chủ
Gia chủ hiện tại còn sinh sống tại tầng trên và thường chia sẻ với du khách về những câu chuyện qua các thế hệ gia đình. Từ việc xây dựng nhà cổ đến những biến cố lịch sử như trận lụt lớn năm 1964, mỗi câu chuyện đều giúp du khách thêm trân trọng giá trị truyền thống của ngôi nhà.
Nhà cổ Tấn Ký không chỉ là một di tích kiến trúc đặc sắc mà còn là một “bảo tàng sống” lưu giữ giá trị văn hóa và lịch sử của phố cổ Hội An. Với hơn 200 năm tồn tại, ngôi nhà là minh chứng cho sự giao thoa giữa các nền văn hóa Việt Nam, Trung Hoa và Nhật Bản, từ đó tạo nên vẻ đẹp trường tồn qua nhiều thế hệ. Đến thăm nhà cổ Tấn Ký, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng nét kiến trúc tinh tế, những hiện vật quý giá, mà còn được cảm nhận một phần linh hồn của Hội An xưa. Đây thực sự là điểm dừng chân không thể bỏ qua cho những ai muốn khám phá chiều sâu văn hóa và quá khứ phong phú của mảnh đất này
