Giỗ tổ nghề yến Hội An là một lễ hội truyền thống mang đậm giá trị văn hóa tâm linh, được tổ chức hằng năm nhằm tri ân tổ nghề và những người khai thác yến sào. Lễ hội này không chỉ là dịp để người dân xứ đảo Hội An tưởng nhớ đến tổ nghề mà còn là cơ hội để gìn giữ và phát huy nghề yến, một ngành nghề đã gắn bó với cộng đồng qua nhiều thế hệ. Cùng SmartTravel khám phá và tìm hiểu sâu hơn về ý nghĩa và nét đặc sắc của lễ hội này qua bài viết dưới đây nhé!
1. Đôi nét về lễ giỗ tổ nghề Yến
1.1. Thời gian và nơi tổ chức lễ giỗ tổ nghề Yến Hội An
Lễ giỗ tổ nghề Yến là một sự kiện văn hóa đặc sắc diễn ra hàng năm vào ngày mùng 9 và mùng 10 tháng 3 âm lịch tại miếu tổ nghề Yến, xã đảo Tân Hiệp, Cù Lao Chàm, Hội An. Được xây dựng từ thế kỷ 19, miếu tổ nghề Yến là nơi thờ tổ nghề Yến và các vị thần bảo hộ nghề, đóng vai trò quan trọng trong việc gìn giữ và phát triển nghề Yến truyền thống. Miếu tổ này tọa lạc trên Hòn Lao, thuộc đảo Cù Lao Chàm, không chỉ là địa điểm linh thiêng mà còn là điểm đến du lịch hấp dẫn, thu hút du khách bởi không gian thanh bình và cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp.
1.2. Nguồn gốc và ý nghĩa của lễ giỗ tổ nghề Yến
Lễ giỗ tổ nghề Yến được tổ chức từ hơn 150 năm trước để tưởng nhớ và tri ân những bậc tiền nhân đã sáng lập và phát triển nghề khai thác yến sào tại Quảng Nam. Đây không chỉ là dịp để người dân Cù Lao Chàm bày tỏ lòng biết ơn đối với những người đi trước, mà còn là cơ hội để bảo vệ và phát huy nghề truyền thống này. Trong lễ hội, nhiều nghi thức được tiến hành với mong muốn cầu bình an cho cộng đồng và nhấn mạnh ý thức bảo vệ tài nguyên biển đảo. Lễ giỗ tổ nghề Yến không chỉ giữ gìn những giá trị văn hóa, mà còn góp phần quảng bá một đặc sản quý giá của miền sông nước Hội An, giúp du khách trong và ngoài nước hiểu hơn về nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc của nghề khai thác yến sào.
2. Các nghi thức và hoạt động diễn ra trong lễ giỗ tổ nghề Yến
2.1. Nghi thức trước ngày lễ chính
Lễ giỗ tổ nghề Yến diễn ra trong hai ngày, với những nghi thức trang trọng và ý nghĩa sâu sắc. Vào ngày 9/3 Âm lịch, người dân trong làng sẽ cùng nhau chuẩn bị cho lễ chính bằng cách dọn dẹp, trang trí lại khu vực cúng tế và bày biện lễ vật lên bàn thờ, khám thờ. Đặc biệt, vào buổi tối cùng ngày, các bậc cao niên trong làng và đại diện các dòng họ sẽ tụ họp tại miếu tổ để tiến hành nghi lễ cáo tước, dâng hương và khấn vái chư tổ, thần thánh. Đây là bước chuẩn bị quan trọng cho lễ giỗ tổ nghề Yến chính thức diễn ra vào ngày 10/3 âm lịch, mang đậm nét văn hóa và tín ngưỡng của cộng đồng.
2.2. Nghi thức cúng lễ
Nghi thức cúng lễ vào ngày mùng 10 diễn ra long trọng với lễ nghinh thần và rước vọng. Kiệu thần được trang trí rực rỡ, đoàn rước đi qua các khu vực miếu thờ, lăng thờ của thôn xóm, dừng lại tại miếu tổ để mời các vị chư thần về chứng giám và tham gia lễ cúng.
Các nghi thức cúng lễ được thực hiện theo trình tự truyền thống, bao gồm xướng tế, chánh tế, tả hữu phân hiến, cổ nhạc, đi gia lễ, đọc văn tế, tạo nên không khí trang nghiêm và tôn kính. Lễ tế tổ nghề Yến không chỉ dành để tri ân các vị tổ nghề mà còn cầu nguyện cho một năm thuận lợi, công việc thịnh vượng, đặc biệt là đối với những người trong nghề nuôi yến, như Ngũ Hành tiên nương, Đại Càn, Thành Hoàng bốn xử, và Nam Hải Ngọc Lân.
2.3. Phần hội
Phần hội của lễ giỗ được tổ chức với nhiều hoạt động đặc sắc, đặc biệt là các trò chơi dân gian truyền thống tại Hội An như hô hát bài chòi, đập nồi hay giao lưu lửa trại “Vui hội làng chài”. Điểm nhấn không thể bỏ qua trong lễ hội chính là chợ ẩm thực “món ngon miền biển”, nơi du khách có cơ hội thưởng thức những đặc sản nổi tiếng của Hội An.
3. Các hoạt động khác khi tham dự lễ giỗ tổ nghề Yến
Ngoài các nghi thức tôn vinh nghề nuôi yến, lễ Giỗ Tổ Nghề Yến còn là cơ hội để du khách và người dân tham gia vào nhiều hoạt động thú vị và khám phá vẻ đẹp của Cù Lao Chàm.
3.1. Tham quan Cù Lao Chàm
Khi tham dự lễ giỗ tổ nghề Yến, bạn có thể kết hợp tham quan và khám phá cảnh sắc biển đảo Cù Lao Chàm. Hòn đảo này nổi bật với vẻ đẹp hoang sơ, thơ mộng, nơi biển xanh hòa cùng cát trắng tạo nên khung cảnh bình yên, quyến rũ. Tại đây, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm hoạt động lặn ngắm san hô, chiêm ngưỡng hệ sinh thái biển phong phú và kỳ thú. Ngoài ra, các điểm check-in nổi tiếng như Bãi Hương, Bãi Ông, Bãi Xếp, Bãi Chồng,… hứa hẹn mang lại những khoảnh khắc đáng nhớ cho hành trình khám phá của bạn.
3.1. Tìm hiểu về nghề nuôi chim yến
Một trong những hoạt động thú vị khi tham gia lễ Giỗ Tổ Nghề Yến là tìm hiểu về nghề nuôi chim yến. Tại đây, du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về quy trình nuôi yến, từ việc xây dựng nhà yến cho đến các kỹ thuật thu hoạch yến sào. Đây là cơ hội tuyệt vời để học hỏi về một ngành nghề đặc biệt, gắn liền với văn hóa và đời sống của người dân địa phương. Ngoài ra, du khách cũng có thể mua các sản phẩm yến sào tại các cơ sở sản xuất yến trên đảo, với chất lượng cao và giá cả hợp lý.
3.3. Lặn ngắm san hô
Lặn ngắm san hô là một hoạt động du lịch biển nổi bật tại Cù Lao Chàm, thu hút không chỉ du khách trong nước mà còn cả du khách quốc tế. Vùng biển Cù Lao Chàm có nước rất trong, giúp du khách dễ dàng quan sát các rạn san hô rực rỡ dưới đáy biển. Trong suốt chuyến lặn, du khách sẽ được các hướng dẫn viên chuyên nghiệp hỗ trợ, đảm bảo an toàn tuyệt đối khi tham gia hoạt động này.
Kết thúc hành trình khám phá lễ hội Giỗ Tổ nghề Yến ở Cù Lao Chàm, bạn không chỉ hiểu thêm về lịch sử và giá trị của nghề yến mà còn cảm nhận được lòng tôn kính của người dân địa phương đối với tổ nghiệp. Đây là dịp tuyệt vời để trải nghiệm nét văn hóa độc đáo và thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên hoang sơ của đảo ngọc. SmartTravel hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và cảm hứng để tham gia vào sự kiện đặc biệt này, góp phần lưu giữ và tôn vinh giá trị truyền thống của nghề yến.
