Không chỉ thu hút du khách bởi cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, mảnh đất Cố đô Ninh Bình còn là cái nôi, nơi lưu giữ những nét đẹp văn hóa đặc sắc của làng quê Bắc Bộ xưa. Để cảm nhận trọn vẹn nét đẹp truyền thống và sự mộc mạc của vùng đất này, du khách nhất định không nên bỏ lỡ cơ hội tham quan Cố Viên Lầu nhé!
1. Đôi nét về Cố Viên Lầu
Cố Viên Lầu là khu bảo tồn văn hóa độc đáo tại Ninh Bình, được xây dựng để tái hiện không gian văn hóa và lối sống truyền thống của làng quê Bắc Bộ. Nơi đây ra đời với ý tưởng của những người yêu văn hóa dân tộc và có mục tiêu bảo tồn những giá trị kiến trúc cổ xưa đang dần bị mai một theo năm tháng. Chính vì vậy, vào đầu năm 2000, Cố Viên Lầu bắt đầu được xây dựng với sự tập hợp của hơn 20 ngôi nhà cổ có tuổi đời từ 100 đến 200 năm, được sưu tầm từ các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ như Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Hưng Yên. Mỗi ngôi nhà đều được tháo dỡ, vận chuyển và phục dựng tỉ mỉ để giữ nguyên kiến trúc nguyên bản, từ mái ngói, cột gỗ, cửa bức bàn đến những hoa văn chạm khắc tinh xảo.
Bên cạnh việc bảo tồn những nét đẹp kiến trúc, Cố Viên Lầu còn là bảo tàng lưu giữ hàng trăm hiện vật quý giá từ đồ gốm, đồ đồng cổ,… đến những vật dụng sinh hoạt truyền thống, giúp tái hiện chân thực đời sống của người dân Bắc Bộ xưa. Đây không chỉ là nơi để chiêm ngưỡng vẻ đẹp văn hóa mà còn là một “bảo tàng sống” giúp thế hệ trẻ hiểu hơn về lịch sử và truyền thống của dân tộc.
2. Nên tới Cố Viên Lầu vào thời điểm nào trong năm
Được xây dựng tại mảnh đất Ninh Bình, nơi có 4 mùa khí hậu khác nhau, du khách có thể ghé thăm Cố Viên Lầu bất kỳ thời điểm nào trong năm, phụ thuộc vào sở thích và lịch trình của bạn. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất SmartTravel gợi ý cho bạn chính là mùa xuân, hè và thu.
- Mùa xuân bắt đầu từ tháng 1 đến tháng 3 hàng năm, được đánh giá là thời điểm đẹp nhất để tham quan Cố Viên Lầu. Lúc này, thời tiết tại Ninh Bình khá mát mẻ, không khí trong lành, cây cối tươi tốt tạo điều kiện để bạn có thể thoải mái tham quan, check in. Ngoài ra, vào dịp đầu năm, du khách có thể kết hợp tham gia những lễ hội truyền thống nổi bật như lễ hội chùa Bái Đính hay Tràng An để chuyến tham quan Cố Viên Lầu thêm thú vị.
- Mùa hè từ tháng 5 đến tháng 9 là thời điểm mùa lúa tại Tam Cốc Bích Động vào độ chín vàng, rực rỡ vô cùng. Du khách có thể tận hưởng không gian cổ kính của làng quê Bắc Bộ đồng thời xuôi theo dòng sông xanh biếc ngắm trọn vẻ tuyệt đẹp của thiên nhiên, lưu lại những kỉ niệm đáng nhớ cho chuyến đi.
- Mùa thu từ tháng 9 đến tháng 11 là thời điểm lý tưởng với thời tiết mát mẻ, khô ráo, rất thích hợp để khám phá không gian cổ kính, trầm mặc của Cố Viên Lầu. Khung cảnh núi non, sông nước quanh khu vực Ninh Bình vào mùa này cũng rất thơ mộng, tạo cảm giác nhẹ nhàng, thư thái cho chuyến đi này đó.
3. Những nét đẹp nổi bật tại Cố Viên Lầu
3.1. Sự độc đáo về kiến trúc
Cố Viên Lầu thu hút du khách với hơn 20 ngôi nhà cổ có niên đại hàng trăm năm, được phục dựng từ những ngôi nhà cổ ở khắp mọi miền Bắc Bộ Việt Nam. Du khách khi tới đây sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng những nét đẹp kiến trúc truyền thống với mái ngói đỏ rêu phong, cột gỗ lim chắc chắn và những chi tiết chạm khắc tinh xảo, làm nổi bật nên nét đẹp văn hóa cổ kính bao đời của Việt Nam.
Mỗi ngôi nhà là một câu chuyện văn hóa riêng, phản ánh đời sống và tâm hồn của người dân Bắc Bộ xưa, mang tới cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ và ký ức đẹp về đất nước ta. Đồng thời, mọi kiến trúc đặc biệt này đều được bố trí hài hòa với cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, tạo nên một bức tranh yên bình và giản dị của làng quê Việt Nam.
3.2. Những công trình nổi bật nhất
Nhà cổ Lưu Phương
Nhà cổ Lưu Phương là một trong những ngôi nhà cổ nổi bật tại Cố Viên Lầu và là biểu tượng kiến trúc truyền thống đặc trưng của làng quê Bắc Bộ. Xây dựng từ thế kỷ XIX, ngôi nhà là công trình tiêu biểu với mái ngói đỏ rêu phong, hệ thống cột gỗ xoan rừng Thanh Hóa chắc chắn, cùng các hoa văn chạm khắc tinh xảo trên cửa bức bàn và các chi tiết nội thất. Bước vào trong nhà, du khách sẽ có cơ hội ngắm nhìn và tận hưởng không gian được bày trí mộc mạc nhưng đầy tinh tế, với các hiện vật cổ như bàn ghế, án thờ, và đồ gia dụng truyền thống, tái hiện chân thực nếp sống của một gia đình Bắc Bộ xưa.
Với những nét đẹp giản dị đi cùng năm tháng, nhà cổ Lưu Phương không chỉ là minh chứng cho kỹ thuật xây dựng truyền thống mà còn thể hiện rõ nét sự giản dị, hòa cùng thiên nhiên của những gia đình người Việt xưa, mang tới cho du khách nhiều hiểu biết thú vị. Hiện nay, nhà cổ Lưu Phương đã và đang được sử dụng làm quầy lễ tân, trưng bày một số tranh ảnh, cổ vật, hình ảnh của Cố Viên Lầu, mở ra cho du khách hành trình tham quan thú vị.
Nhà cổ Ý Yên
Nhà cổ Ý Yên là một trong những ngôi nhà cổ được phục dựng tại Cố Viên Lầu với nguồn gốc từ mảnh đất Ý Yên, Nam Định. Ngôi nhà mang nét đẹp đặc trưng của kiến trúc Bắc Bộ với kết cấu ba gian hai chái, mái ngói đỏ rêu phong, và hệ thống cột kèo bằng gỗ lim chắc chắn. Đặc biệt, các chi tiết chạm khắc trên cửa bức bàn, hoành phi, câu đối và mái nhà đều thể hiện sự tinh xảo của các nghệ nhân xưa. Không gian bên trong nhà mở ra cho du khách không gian thân quen, gần gũi với đời sống thường ngày của người dân Bắc Bộ từ thế kỷ XIX với những hiện vật cổ như tráp gỗ, bàn ghế, tủ chè và các đồ dùng sinh hoạt thân thuộc.
Đi lên từ vùng đất nổi tiếng với nghề mộc, nhà cổ Ý Yên còn là biểu tượng của kỹ thuật xây dựng làng nghề truyền thống, kho tàng lịch sử sống động, giúp du khách hiểu hơn về đời sống, phong tục tập quán và nét đẹp nghề mộc xưa. Đến nhà cổ Ý Yên, du khách du khách có thể tham gia các hoạt động trải nghiệm văn hóa như học cách chạm khắc gỗ, tìm hiểu nghề mộc truyền thống, hoặc đơn giản là chiêm ngưỡng và chụp ảnh với không gian cổ kính đậm chất làng quê xưa, lưu lại những khoảnh khắc đáng nhớ cho chuyến đi này.
Nhà cổ Thọ Xuân
Nằm trong khuôn viên Cổ Viên Lầu, nhà cổ Thọ Xuân nổi bật với kiến trúc nhà cổ từ mảnh đất Thanh Hóa. Những kiến trúc truyền thống Bắc Bộ như cột gỗ lim, có kết cấu ba gian hai chái, mái ngói vảy cá với những hoa văn chạm trổ tinh xảo, thể hiện tài năng của các nghệ nhân xưa. Bước vào trong, du khách có thể ngắm nhìn không gian được bài trí theo phong cách xưa cũ với bàn ghế gỗ, tủ chén, án thờ tái hiện rõ nét đời sống sinh hoạt của người dân Bắc Bộ thời kỳ trước. Nhà cổ Thọ Xuân không chỉ là biểu tượng của nghệ thuật kiến trúc và nghề mộc truyền thống mà còn mang giá trị văn hóa sâu sắc, phản ánh tâm hồn và phong tục của người Việt qua các thế hệ. Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá lịch sử, văn hóa và tìm về những giá trị truyền thống của dân tộc.
Nhà cổ Khánh Hòa
Một trong những điểm đến đặc sắc nhất tại Cổ Viên Lầu, mang đậm dấu ấn văn hóa và kiến trúc miền Trung, nhà cổ Khánh Hòa thu hút du khách ngay từ cái nhìn đầu tiên. Ngôi nhà được xây dựng từ gỗ quý, với kết cấu ba gian hai chái đặc trưng, mái ngói vảy cá và các cột gỗ lim vững chãi, tạo nên sự bền vững qua thời gian. Các họa tiết chạm khắc trên cửa, khung cửa sổ và hoành phi đều rất tỉ mỉ, mang đậm ảnh hưởng của phong cách nghệ thuật chạm khắc truyền thống miền Trung, với những hình ảnh như hoa sen, chim phượng hoàng, thể hiện sự thịnh vượng và tài lộc. Đến đây, du khách sẽ có cơ hội cảm nhận rõ nét giá trị về mặt kiến trúc, đồng thời sẽ được tìm hiểu sâu về kho tàng văn hóa sống động, phản ánh những giá trị tinh thần và phong tục tập quán của người dân miền Trung qua các thế hệ. Với những nét riêng biệt và độc đáo của mình, nhà cổ Khánh Hòa chắc chắn sẽ để lại cho du khách nhiều kí ức khó quên.
Làng Việt cổ
Một phần không thể thiếu trong chuyến tham quan Cổ Viên Lầu chính là khám phá không gian tái hiện chân thực vẻ đẹp của những ngôi làng truyền thống Bắc Bộ – làng Việt Cổ. Đến đây, du khách như lạc vào không gian xưa cũ cùng những ngôi nhà cổ tại đây được xây dựng từ gỗ, với mái ngói đỏ rêu phong và những đường nét chạm khắc tinh xảo, phản ánh kỹ thuật xây dựng bền vững và nghệ thuật trang trí tinh tế của người xưa. Ngoài ra, làng Việt cổ còn đụn rơm cao, một chiếc chum đựng nước, nơm cá, chiếc cối đá và hàng rào tre cùng vườn rau và các dụng cụ gia đình… bao quanh tạo nên không gian thanh bình, gần gũi với thiên nhiên, giúp du khách cảm nhận được vẻ đẹp giản dị và yên ả của đời sống làng quê Việt Nam thời xưa.
Đình cổ Thanh Liêm
Đình cổ Thanh Liêm là công trình kiến trúc nổi bật tại Cao Viên Lầu, là biểu tượng cho sự tôn kính đối với các vị thần và anh hùng dân tộc, đồng thời phản ánh sâu sắc nét đẹp văn hóa và lịch sử của làng quê Bắc Bộ. Được xây dựng từ thế kỷ XIX, đình có kiến trúc truyền thống với mái ngói lợp vảy cá, cột gỗ lim chắc chắn và những hoa văn chạm khắc tinh xảo trên cửa bức bàn, hoành phi, câu đối, thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân xưa. Bên trong đình được bài trí trang trọng với ban thờ, tượng thần và các di vật thờ cúng, tạo nên không khí linh thiêng, thanh tịnh. Với ý nghĩa cao đẹp của mình, Đình cổ Thanh Liêm không chỉ là nơi thờ cúng, trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng, nơi tổ chức các lễ hội, hội nghị và các hoạt động tôn vinh truyền thống dân tộc mà còn là nơi gìn giữ những giá trị tín ngưỡng, phong tục và văn hóa dân gian của người dân Bắc Bộ, đồng thời phản ánh sự gắn kết mật thiết giữa con người và thiên nhiên.
5. Những điểm đến du lịch gần Cố Viên Lầu
Tọa lạc trong quần thể Tam Cốc – Bích Động, Cố Viên Lầu không chỉ mang tới cho du khách những trải nghiệm văn hóa hấp dẫn và ý nghĩa mà còn thuận tiện để du khách có thể ghé tham quan nhiều địa điểm du lịch xung quanh khác, làm đa dạng trải nghiệm cho chuyến đi của mình. SmartTravel gợi ý cho bạn một số điểm đến nổi bật dưới đây:
- Quần thể Tam Cốc – Bích Động
- Tràng An
- Chùa Bái Đính
- Hang Múa
- Động Thiên Hà
Trên đây là những chia sẻ của SmartTravel về Cố Viên Lầu – điểm đến du lịch nổi bật tại Ninh Bình. Nếu bạn có dự định cho chuyến du lịch tới mảnh đất cố đô này, đừng bỏ lỡ địa điểm này nhé!
