Lễ hội đền Cờn Nghệ An là một trong những sự kiện văn hóa – tín ngưỡng quan trọng bậc nhất, thu hút đông đảo du khách thập phương. Với nghi thức trang trọng, các hoạt động rước kiệu, dâng hương và nhiều trò chơi dân gian đặc sắc, lễ hội không chỉ là dịp để người dân bày tỏ lòng tri ân với các bậc tiền nhân mà còn góp phần bảo tồn giá trị văn hóa truyền thống. Cùng SmartTravel khám phá ngay những điểm thú vị và trải nghiệm không thể bỏ lỡ tại lễ hội này qua bài viết dưới đây!
1. Một vài nét về đền Cờn Nghệ An
Nằm tại Quỳnh Lưu, Nghệ An, Đền Cờn là một trong những ngôi đền linh thiêng bậc nhất xứ Nghệ, mang đậm dấu ấn lịch sử và tín ngưỡng dân gian. Theo truyền thuyết, sau khi triều đại nhà Tống sụp đổ vào năm 1279, vua Tống Đế Bính cùng thái hậu Dương Nguyệt Quả và hai công chúa đã gieo mình xuống biển. Thi thể họ trôi dạt vào cửa Cờn và được người dân nơi đây vớt lên mai táng, lập đền thờ để tưởng nhớ, tạo tiền đề cho sự hình thành của Đền Cờn.
Năm 1280, vua Trần Anh Tông khi đến cửa Cờn đã mộng thấy nữ thần báo mộng giúp ông đánh thắng giặc. Sau chiến thắng, vua đã sắc phong và trùng tu đền để tôn vinh công đức. Đến năm 1470, vua Lê Thánh Tông cũng dừng chân tại đây và nhờ sự linh thiêng của Tứ Vị Thánh Nương, ông giành thắng lợi trở về, tiếp tục mở rộng đền thờ.
Ngày nay, Đền Cờn không chỉ là một địa điểm tín ngưỡng quan trọng, mà còn là điểm đến thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là ngư dân đến cầu mong bình an, may mắn và thuận lợi trong những chuyến ra khơi. Với kiến trúc cổ kính và giá trị lịch sử sâu sắc, ngôi đền này là biểu tượng văn hóa đặc sắc của vùng đất Nghệ An.
2. Ý nghĩa lễ hội đền Cờn Nghệ An
Lễ hội đền Cờn diễn ra từ ngày 19 – 21 tháng Giêng tại xã Quỳnh Phương, huyện Quỳnh Lưu. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn thể hiện bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất này, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương tham gia.
Về mặt tâm linh, lễ hội đền Cờn là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính với các vị thần linh, đặc biệt là Tứ Vị Thánh Nương – những vị thần được cho là bảo hộ cho ngư dân vùng biển. Người dân tin rằng việc tham gia lễ hội và dâng hương tại đền sẽ giúp họ được che chở, ban phước lành và gặp nhiều may mắn trong cuộc sống, nhất là trong những chuyến ra khơi đánh bắt.
Không chỉ có giá trị tín ngưỡng, lễ hội đền Cờn còn mang đậm bản sắc văn hóa của Nghệ An. Đây là cơ hội để thế hệ trẻ hiểu hơn về truyền thống lịch sử và những nét đẹp trong đời sống tinh thần của người dân địa phương. Các hoạt động như rước kiệu, hát ca trù, chèo thuyền hay tổ chức các trò chơi dân gian góp phần bảo tồn và phát huy di sản văn hóa lâu đời.
Ngoài ra, lễ hội còn đóng vai trò quan trọng trong việc gắn kết cộng đồng, là dịp để người dân xứ Nghệ và du khách cùng nhau hòa mình vào không khí linh thiêng và sôi động, tạo nên một không gian giao lưu văn hóa ý nghĩa. Đồng thời, sự kiện này cũng góp phần thúc đẩy du lịch tâm linh, giúp quảng bá hình ảnh quê hương Nghệ An đến với nhiều du khách trong và ngoài nước.
3. Các hoạt động chính trong lễ hội đền Cờn Nghệ An
Nghi lễ cúng tế dâng hương, tục chạy ói
Một trong những nghi thức độc đáo và quan trọng trong lễ hội là nghi lễ cúng tế dâng hương và tục chạy ói. Vào ngày hội chính, người dân và du khách sẽ tập trung để tham gia các nghi thức thờ cúng trang nghiêm, thể hiện lòng thành kính đối với thần linh. Nghi lễ cúng tế thường được tiến hành vào sáng sớm, trong không gian linh thiêng và yên bình, với sự chủ trì của các bậc cao niên và thầy cúng trong làng.
Bên cạnh việc dâng hương, lễ vật cũng đóng vai trò quan trọng trong nghi thức cúng bái. Mỗi gia đình hoặc đoàn người đến dự lễ hội sẽ chuẩn bị các lễ vật như hoa quả, rượu, bánh trái và những vật phẩm mang ý nghĩa tâm linh để tỏ lòng thành. Đặc biệt, tục chạy ói là một phong tục truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân. Hoạt động này không chỉ thể hiện tinh thần gắn kết cộng đồng mà còn mang ý nghĩa cầu mong may mắn, bình an cho cả năm.
Tục lệ chạy ói độc đáo
Tục lệ Chạy Ói là một nét văn hóa dân gian độc đáo gắn liền với lễ hội Đền Cờn ở Nghệ An, được tổ chức vào ngày 21 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Nghi lễ này gắn liền với truyền thuyết về việc người dân trong vùng tranh giành khúc gỗ thần trôi dạt vào bờ, từ đó hình thành tục lệ chạy ói như một cách tái hiện lại sự kiện lịch sử đặc biệt này.
Trong lễ hội, người dân chia thành hai đoàn rước chính: đoàn rước bộ và đoàn rước thủy.
– Đoàn rước thủy gồm những thuyền lớn của ngư dân, di chuyển trên biển, thực hiện các nghi thức tế lễ và rước sắc phong.
– Đoàn rước bộ gồm các kiệu được trang trí lộng lẫy, rước các vị thần, đồng thời thực hành nghi thức chạy kiệu vô cùng sôi động, thể hiện tinh thần quyết tâm và lòng thành kính đối với thần linh.
Tục lệ chạy ói không chỉ mang ý nghĩa cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu mà còn là dịp để người dân thể hiện tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau. Đây là một nét đẹp văn hóa dân gian được lưu truyền qua nhiều thế hệ, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa của vùng đất Nghệ An.
Các trò chơi dân gian và hoạt động truyền thống
Bên cạnh các nghi lễ truyền thống, lễ hội Đền Cờn còn là dịp để cộng đồng và du khách thập phương hòa mình vào không gian văn hóa dân gian phong phú. Những trò chơi dân gian như đua thuyền, kéo co, đẩy gậy, cờ thẻ,… hay các hoạt động như thi đan lưới, nướng bánh đa không chỉ giúp tái hiện đời sống sinh hoạt truyền thống mà còn tạo nên sự gắn kết cộng đồng. Đặc biệt, các màn diễn xướng dân gian và biểu diễn văn nghệ góp phần làm sống lại những giá trị nghệ thuật truyền thống, giúp thế hệ sau hiểu hơn về cội nguồn văn hóa của dân tộc.
Ngoài ra, lễ hội Đền Cờn ngày nay còn mở rộng với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và nghệ thuật đặc sắc như triển lãm ảnh, biểu diễn văn nghệ, thi tiếng hót chim chào xuân… Những hoạt động này làm cho lễ hội trở thành một không gian văn hóa phong phú, vừa mang giá trị truyền thống vừa có sức hấp dẫn đối với du khách thập phương.
Lễ diễu hành và hội chợ ẩm thực
Lễ hội đền Cờn không chỉ nổi bật với các nghi thức linh thiêng mà còn thu hút du khách bởi những màn diễu hành đặc sắc. Các đoàn diễu hành rực rỡ sắc màu, với sự góp mặt của nhiều đội nhóm và nhân vật hóa trang, tái hiện sinh động nét đẹp văn hóa dân gian. Đoàn rước đi qua các tuyến đường chính, tạo nên không khí sôi động, náo nhiệt, thu hút đông đảo người dân và du khách cùng tham gia, chiêm ngưỡng.
Bên cạnh đó, hội chợ ẩm thực trong khuôn khổ lễ hội mang đến một không gian phong phú với nhiều gian hàng trưng bày đặc sản địa phương như bánh gai, kẹo lạc, nem chua, cùng các món ăn đậm đà hương vị xứ Nghệ. Đây không chỉ là cơ hội để du khách thưởng thức ẩm thực truyền thống mà còn là dịp để khám phá những sản phẩm thủ công tinh xảo, tìm hiểu thêm về văn hóa và đời sống của người dân địa phương.
4. Bỏ túi kinh nghiệm đi lễ hội đền Cờn Nghệ An
Hướng dẫn cách di chuyển đến đền Cờn
Để đến đền Cờn, bạn có thể lựa chọn các phương tiện như xe khách, ô tô cá nhân hoặc tàu hỏa. Nếu xuất phát từ Hà Nội hoặc các tỉnh thành khác, bạn có thể đi xe khách đến thị xã Hoàng Mai, Nghệ An, sau đó tiếp tục di chuyển bằng taxi hoặc xe ôm để đến đền. Ngoài ra, nếu đi tàu hỏa, bạn có thể xuống ga Hoàng Mai hoặc ga Quỳnh Lưu rồi bắt xe đến địa điểm tham quan.
Điểm danh những đặc sản Nghệ An không thể bỏ qua
Khi tham gia lễ hội đền Cờn, Nghệ An, bạn đừng quên thưởng thức những món ăn đặc sản nổi tiếng:
– Cháo lươn: Món ăn trứ danh với thịt lươn mềm ngọt, nước dùng đậm đà, kết hợp cùng hành tăm, rau răm và bánh mì giòn tan.
– Bánh mướt Nghệ An: Tương tự bánh cuốn nhưng mềm hơn, bánh mướt thường được ăn kèm với nước mắm đặc trưng.
– Bánh gai xứ Dừa: Sự hòa quyện của lá gai, dừa tươi, đậu xanh và đường mật tạo nên món bánh thơm ngon, dẻo bùi khó quên.
– Cơm lam và thịt nướng: Cơm dẻo thơm nướng trong ống tre, ăn cùng thịt nướng tạo nên hương vị mộc mạc nhưng cuốn hút.
– Kẹo cu đơ: Đặc sản trứ danh với lớp kẹo lạc giòn rụm, phủ mật mía thơm lừng, càng nhai càng ngọt bùi.
– Nem nướng: Món ăn hấp dẫn với thịt heo xay nhuyễn cuốn vào que tre, nướng vàng thơm, ăn kèm rau sống và nước chấm chua ngọt.
5. Một vài lưu ý khi đi lễ hội đền Cờn
Khi tham gia lễ hội đền Cờn, Nghệ An, bạn đừng quên thưởng thức những món ăn đặc sản nổi tiếng:
– Trang phục: Nên chọn trang phục lịch sự, kín đáo để thể hiện sự tôn kính đối với không gian tâm linh. Nếu tham gia các hoạt động ngoài trời, hãy mặc trang phục thoải mái, phù hợp với thời tiết để dễ dàng di chuyển.
– Chuẩn bị lễ vật: Nếu muốn dâng lễ tại đền, bạn có thể chuẩn bị lễ vật như hương, hoa, trái cây hoặc đồ cúng đơn giản để bày tỏ lòng thành kính với thần linh.
– Giữ gìn vệ sinh chung: Hãy luôn có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, không xả rác bừa bãi để bảo vệ cảnh quan trong khuôn viên đền và các khu vực xung quanh.
– An toàn giao thông: Trong những ngày diễn ra lễ hội, lượng người đổ về rất đông, dễ xảy ra ùn tắc. Bạn nên sắp xếp thời gian di chuyển hợp lý và ưu tiên sử dụng phương tiện công cộng hoặc taxi để tránh kẹt xe.
– Bảo vệ tài sản cá nhân: Khi tham gia lễ hội, bạn cần cẩn thận với tư trang như ví tiền, điện thoại, tránh bị móc túi hoặc thất lạc trong đám đông.
Lễ hội đền Cờn Nghệ An không chỉ mang đậm dấu ấn tâm linh mà còn là một nét đẹp văn hóa đặc sắc, thu hút du khách thập phương về chiêm bái và khám phá. Nếu bạn đang tìm kiếm một hành trình vừa giàu giá trị tinh thần vừa đậm chất truyền thống, đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia lễ hội ý nghĩa này. SmartTravel hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn có một chuyến đi trọn vẹn và đáng nhớ!
