Mỗi dịp 30/4 – Ngày Giải phóng miền Nam, Thống nhất đất nước, người dân cả nước lại có dịp nhìn lại những chặng đường lịch sử hào hùng, khơi dậy niềm tự hào dân tộc và lòng biết ơn sâu sắc đến những anh hùng đã ngã xuống vì độc lập, tự do. Thay vì lựa chọn nghỉ dưỡng tại những điểm du lịch đông đúc, nhiều du khách lại tìm về với những vùng đất cách mạng miền Nam – nơi vẫn còn in đậm dấu chân chiến sĩ, nơi từng là căn cứ địa kiên cường giữa chiến tranh khốc liệt. Đó không chỉ là hành trình tham quan mà còn là chuyến trở về ký ức, một trải nghiệm giàu giá trị lịch sử, giáo dục và cảm xúc. Cùng theo chân SmartTravel khám phá các địa danh lịch sử gắn liền với cuộc kháng chiến oanh liệt, để mỗi bước chân đều là hành trình trở về miền ký ức không thể phai mờ.
1. Địa đạo Củ Chi – Huyền thoại dưới lòng đất
Nằm cách trung tâm TP.HCM khoảng 70km về phía Tây Bắc, địa đạo Củ Chi không chỉ là một trong những di tích lịch sử đặc biệt cấp quốc gia, mà còn là biểu tượng tiêu biểu của tinh thần chiến đấu bất khuất và sự sáng tạo phi thường của quân và dân miền Nam trong kháng chiến chống Mỹ.
Hệ thống địa đạo này được hình thành từ cuối những năm 1940 và được mở rộng trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, với chiều dài lên đến gần 250km, trải dài như một mạng nhện ngầm dưới lòng đất. Những lối đi chằng chịt, thông nhau giữa các căn cứ, nơi ăn ở, trạm y tế, kho vũ khí,… được đào sâu trong lòng đất đến ba tầng, giúp lực lượng cách mạng có thể sinh sống, chiến đấu và tránh bom đạn kẻ thù trong suốt thời gian dài.
Điều khiến du khách ngày nay không khỏi kinh ngạc chính là cách mà người xưa đã tận dụng triệt để địa hình và thiên nhiên để xây dựng một “thành phố” dưới lòng đất. Những bếp Hoàng Cầm với hệ thống dẫn khói ngầm, những cửa hầm ngụy trang tinh vi bằng cây rừng, và cả hệ thống thông gió tự nhiên đã giúp quân dân Củ Chi tồn tại và chiến đấu hiệu quả trước kẻ địch hiện đại.
Đặt chân xuống lòng địa đạo hôm nay, du khách như được sống lại một phần nào khí thế chiến trường xưa. Cảm giác đi xuyên qua những hầm nhỏ, ẩm tối, nghe tiếng thuyết minh viên kể lại những câu chuyện chiến đấu anh dũng, sẽ khiến mỗi người thêm phần thấu hiểu sự hy sinh và nghị lực phi thường của thế hệ cha ông.
2. Rừng U Minh – Căn cứ cuối trời Nam
Cùng với Đất Mũi, rừng U Minh là biểu tượng của sự kháng cự kiên cường ở vùng đất cuối trời Nam. Nằm trải dài qua hai tỉnh Cà Mau và Kiên Giang, rừng U Minh được xem là “thành lũy xanh” của cách mạng miền Tây trong suốt hai cuộc kháng chiến.
Rừng tràm bạt ngàn, đầm lầy mênh mông và hệ thống sông ngòi dày đặc đã biến nơi đây thành một “pháo đài” thiên nhiên gần như bất khả xâm phạm. Trong suốt những năm kháng chiến, U Minh là căn cứ vững chắc của lực lượng vũ trang miền Tây Nam Bộ. Những căn cứ bí mật được giấu kín giữa rừng sâu, những chiến sĩ cách mạng sống và chiến đấu trong điều kiện thiếu thốn nhưng vẫn giữ vững lòng tin và ý chí chiến đấu mãnh liệt.
Ngày nay, rừng U Minh không chỉ là một khu bảo tồn sinh thái đặc biệt với đa dạng loài động thực vật quý hiếm, mà còn là điểm đến lịch sử thu hút du khách khắp nơi. Khi đặt chân đến đây, bạn sẽ được nghe kể lại những câu chuyện cảm động về cuộc sống “ăn ong, uống nước trời” của các chiến sĩ năm xưa, tham quan các di tích căn cứ, trải nghiệm đi vỏ lãi len lỏi qua những con rạch nhỏ, đắm mình trong không gian xanh ngút ngàn và thanh tịnh.
3. Đất Mũi – Nơi cuối cùng của Tổ quốc
Nếu bạn mong muốn vừa được sống trong không gian lịch sử, vừa tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên nguyên sơ, thì Đất Mũi (Cà Mau) chắc chắn là điểm dừng chân lý tưởng. Đây là nơi cực Nam của Tổ quốc, nơi mỗi người con đất Việt đều mong một lần được đặt chân đến, để cảm nhận trọn vẹn sự linh thiêng và tự hào dân tộc.
Đất Mũi không chỉ nổi tiếng với biểu tượng cột mốc tọa độ quốc gia GPS 0001 hay hình ảnh mũi tàu vươn ra biển Đông mà còn là vùng đất gắn liền với lịch sử đấu tranh anh dũng của quân dân miền Tây Nam Bộ. Trong thời kháng chiến, khu vực này từng là nơi trú ẩn, tổ chức lực lượng của bộ đội, du kích. Địa hình sông nước, rừng ngập mặn chằng chịt là lợi thế để cách mạng giữ vững thế trận trước kẻ thù.
Ngày nay, đến Đất Mũi, du khách không chỉ được tận mắt nhìn thấy nơi “Tổ quốc nhìn từ mũi”, được chạm tay vào biểu tượng thiêng liêng của non sông mà còn có thể tham quan hệ sinh thái rừng ngập mặn đa dạng, khám phá đời sống người dân vùng sông nước, thưởng thức đặc sản như ba khía, cá thòi lòi, vọp nướng mỡ hành… Mỗi bước chân nơi Đất Mũi đều là một hành trình ngược dòng thời gian, trở về với cội nguồn và lòng yêu nước chân thành.
4. Di tích Xẻo Quýt (Đồng Tháp) – Căn cứ giữa rừng tràm
Ẩn mình giữa rừng tràm nguyên sinh rộng hơn 50ha, khu di tích lịch sử Xẻo Quýt (thuộc huyện Cao Lãnh, tỉnh Đồng Tháp) là một trong những căn cứ địa cách mạng quan trọng của tỉnh trong giai đoạn 1960–1975. Không giống như những di tích khác được xây dựng quy mô lớn, Xẻo Quýt mang đến cảm giác gần gũi, mộc mạc, nhưng cũng đầy thiêng liêng và lặng lẽ hào hùng.
Trong suốt thời kỳ chiến tranh, Xẻo Quýt là nơi đặt Sở Chỉ huy của Tỉnh ủy Đồng Tháp, nơi diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng, những cuộc chỉ đạo tác chiến và các hoạt động tổ chức kháng chiến dưới sự bảo vệ của thiên nhiên rừng tràm dày đặc. Đặc biệt, nhờ vào địa hình hiểm trở, nước ngập quanh năm và cây cối rậm rạp, nơi đây trở thành “lá chắn tự nhiên” giúp cán bộ, chiến sĩ tránh được sự truy quét gắt gao của địch.
Một trải nghiệm thú vị là du khách có thể ngồi xuồng ba lá len lỏi giữa rừng tràm, lắng nghe hướng dẫn viên kể lại những trận đánh, những lần phục kích táo bạo hay sự khéo léo trong việc che mắt địch của quân dân ta. Không gian thiên nhiên tĩnh lặng, thanh bình hôm nay chính là minh chứng cho sự đổi thay của vùng đất từng trải qua mưa bom bão đạn. Xẻo Quýt không chỉ là nơi lưu giữ ký ức mà còn là nơi để cảm nhận sâu sắc sự hy sinh thầm lặng của cha ông.
5. Chiến khu D – Vùng đất kiên cường
Trải dài qua các tỉnh Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai và một phần Tây Ninh, Chiến khu D là một trong những căn cứ địa cách mạng lớn nhất miền Nam trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Với địa hình rừng rậm, nhiều suối và đường mòn, nơi đây từng là “căn cứ thép” của lực lượng vũ trang miền Đông Nam Bộ.
Chiến khu D không chỉ là nơi trú quân mà còn là trung tâm chỉ huy, huấn luyện, và tiếp nhận vũ khí, lương thực, tiếp sức cho các chiến dịch lớn như Chiến dịch Hồ Chí Minh. Đây cũng là nơi nhiều đơn vị bộ đội chủ lực và các tổ chức đoàn thể, học sinh – sinh viên xuống phong trào tham gia kháng chiến.
Đặc biệt, địa danh này từng gắn liền với các nhân vật lịch sử nổi tiếng như Trần Văn Trà, Nguyễn Văn Linh, Võ Văn Kiệt,… những người đã góp phần quan trọng làm nên thắng lợi của cách mạng miền Nam.
Ngày nay, nhiều địa điểm trong Chiến khu D đã được xây dựng thành khu di tích, bảo tồn dấu tích thời chiến như Trung ương Cục Miền Nam, căn cứ Mã Đà, các khu rừng nguyên sinh và khu tưởng niệm. Du khách đến đây không chỉ có dịp dạo bước trong rừng già mà còn được sống lại ký ức hào hùng qua những câu chuyện, hiện vật và không gian tái hiện sống động cuộc sống của cán bộ chiến sĩ năm xưa.
6. Rừng Sác – Nơi in dấu chân đặc công Rừng Sác anh hùng
Nằm tại huyện Cần Giờ, TPHCM, Rừng Sác từng là căn cứ hoạt động của Lực lượng đặc công Rừng Sác – đơn vị chiến đấu tinh nhuệ và nổi tiếng với những chiến công vang dội trong kháng chiến chống Mỹ. Với địa hình rừng ngập mặn hiểm trở, đường đi bằng sông nước, nơi đây trở thành địa bàn hoạt động lý tưởng cho chiến tranh du kích.
Các chiến sĩ đặc công Rừng Sác phải sống trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt: nước lợ, rừng đước chằng chịt, muỗi vắt dày đặc, thiếu nước ngọt, phải lội sình lầy hàng chục cây số trong các trận tập kích bất ngờ vào kho bom Nhà Bè, cầu cảng Thị Nghè, bến cảng Tân Thuận,… gây nhiều thiệt hại cho đối phương. Với hơn 1.000 trận đánh lớn nhỏ, Lực lượng đặc công Rừng Sác đã trở thành một biểu tượng anh hùng của quân đội nhân dân Việt Nam.
Ngày nay, khu di tích chiến khu Rừng Sác đã được xây dựng với nhiều hạng mục như nhà truyền thống, tượng đài chiến sĩ đặc công, mô hình căn cứ nổi, hầm bí mật… Tất cả nhằm tái hiện chân thực cuộc sống và chiến đấu của lực lượng đặc công năm xưa. Ngoài giá trị lịch sử, Rừng Sác còn là điểm đến du lịch sinh thái hấp dẫn, nơi du khách có thể đi xuồng khám phá rừng ngập mặn, tham quan các loài động vật quý hiếm và tận hưởng không gian thiên nhiên thanh bình.
Dịp lễ 30/4 không chỉ là thời gian nghỉ ngơi, du ngoạn mà còn là cơ hội quý giá để mỗi người dân Việt Nam hướng về lịch sử, tri ân những người đã ngã xuống cho độc lập dân tộc. Những điểm đến cách mạng miền Nam như Củ Chi, U Minh, Xẻo Quýt, Rừng Sác,… không chỉ giúp du khách hiểu thêm về quá khứ hào hùng mà còn góp phần nuôi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho thế hệ hôm nay và mai sau. Hành trình về miền ký ức trong dịp lễ 30/4 vì thế không chỉ là một chuyến đi mà đó còn là sự kết nối giữa hiện tại và quá khứ, là tiếng gọi của lịch sử vang vọng trong từng tán rừng, từng lối địa đạo, để chúng ta không quên, và để tự hào rằng mình là người Việt Nam.
