Vùng đất Kinh Bắc từ lâu đã được biết đến là cái nôi của văn hóa, lịch sử và Phật giáo Việt Nam. Giữa những ngôi chùa cổ kính, chùa Bút Tháp như một viên ngọc quý, lưu giữ bao thăng trầm lịch sử cùng những giá trị nghệ thuật vô giá. Nếu bạn đang tìm kiếm một không gian thanh tịnh để lắng lòng, chiêm ngưỡng những tinh hoa kiến trúc Phật giáo, chùa Bút Tháp chắc chắn là điểm đến không thể bỏ qua.
1. Đôi nét về chùa Bút Tháp
Chùa Bút Tháp, hay còn gọi là Ninh Phúc Tự, tọa lạc tại xã Đình Tổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Nằm bên dòng sông Đuống thơ mộng, ngôi chùa mang vẻ đẹp trầm mặc với không gian thanh tịnh, cổ kính. Được xây dựng từ thế kỷ XVII dưới thời Hậu Lê, chùa Bút Tháp vẫn giữ nguyên được nét kiến trúc nguyên bản theo kiểu “Nội công ngoại quốc” độc đáo. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, chùa vẫn là một trong những công trình Phật giáo tiêu biểu của miền Bắc, thu hút đông đảo du khách và Phật tử đến chiêm bái.
Bên cạnh giá trị kiến trúc và lịch sử, chùa Bút Tháp còn nổi tiếng với lễ hội truyền thống thu hút đông đảo du khách mỗi năm. Đây là dịp để người dân địa phương và du khách hòa mình vào không khí linh thiêng, tìm về chốn tâm linh thanh tịnh. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ nhiều pho tượng Phật bằng gỗ quý, trong đó nổi bật nhất là tượng Quan Âm Thiên Thủ Thiên Nhãn – một kiệt tác nghệ thuật điêu khắc thời xưa. Với những giá trị đặc biệt, chùa Bút Tháp xứng đáng là điểm đến không thể bỏ qua khi ghé thăm vùng đất Bắc Ninh.
2. Nên đi chùa Bút Tháp vào thời gian nào?
Mỗi mùa trong năm, chùa Bút Tháp lại mang một vẻ đẹp riêng, nhưng thời điểm lý tưởng nhất để ghé thăm là vào mùa xuân, đặc biệt là dịp sau Tết Nguyên Đán. Lúc này, tiết trời se lạnh, cây cối đâm chồi nảy lộc, tạo nên không gian thanh tịnh, bình yên. Bên cạnh đó, vào khoảng tháng Ba âm lịch, chùa thường tổ chức lễ hội truyền thống, thu hút đông đảo du khách thập phương đến hành hương, dâng hương cầu phúc.
Ngoài mùa xuân, bạn cũng có thể đến chùa vào mùa thu, khi tiết trời dịu mát, ánh nắng nhẹ nhàng, rất thích hợp để thăm quan, chụp ảnh và tận hưởng không gian tĩnh lặng của một ngôi chùa cổ.
3. Hướng dẫn cách di chuyển đến chùa Bút Tháp
Chùa Bút Tháp nằm tại huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40km. Du khách có thể dễ dàng đến đây bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe máy, xe bus, xe khách hoặc máy bay (đối với khách từ tỉnh xa).
– Di chuyển bằng xe máy: Nếu xuất phát từ Hà Nội, bạn có thể di chuyển bằng xe máy và mất khoảng 1 giờ để đến chùa. Lộ trình phổ biến là xuất phát từ Ngã Tư Sở, đi theo đường Khuất Duy Tiến, lên cầu vượt Linh Đàm, sau đó đi theo Quốc lộ 1B đến địa phận Bắc Ninh. Từ đây, tiếp tục theo Quốc lộ 38, qua cầu Hồ rồi rẽ vào đường Thiên Đức khoảng 9km là tới chùa.
– Di chuyển bằng xe bus: Nếu chọn phương tiện công cộng, bạn có thể đi tuyến xe bus số 204 từ bến xe Lương Yên. Tuy nhiên, xe bus không dừng trực tiếp tại chùa, vì vậy bạn cần xuống tại chợ Keo, sau đó tiếp tục di chuyển bằng xe ôm hoặc taxi khoảng vài km để đến nơi.
– Di chuyển bằng máy bay: Đối với du khách từ các tỉnh xa, cách thuận tiện nhất là bay đến sân bay quốc tế Nội Bài (Hà Nội). Từ đây, bạn có thể thuê xe ô tô riêng, đi xe khách hoặc taxi để di chuyển đến chùa Bút Tháp, mất khoảng 1,5 – 2 giờ đồng hồ.
4. Thăm quan những địa điểm không thể bỏ qua tại chùa Bút Tháp
Tượng Phật Quan Âm
Chùa Bút Tháp không chỉ nổi tiếng với kiến trúc cổ kính mà còn là nơi lưu giữ nhiều báu vật quý giá, tiêu biểu là tượng Phật Quan Âm “Thiên thủ thiên nhãn” – một kiệt tác điêu khắc có một không hai của Việt Nam. Bức tượng cao 3,7m, rộng 2,1m, dày 1,15m, được chạm khắc tinh xảo với 11 đầu, 46 tay lớn và 954 tay nhỏ, tất cả vươn cao như ánh hào quang tỏa sáng. Được đặt trên tòa sen rồng đội, pho tượng không chỉ thể hiện vẻ đẹp nghệ thuật đỉnh cao mà còn mang đậm triết lý Phật giáo về lòng từ bi và trí tuệ vô biên.
Tượng được tạc từ gỗ mít, phủ sơn son thếp vàng lộng lẫy nhưng vẫn giữ được vẻ trang nghiêm, thanh thoát. Điều đặc biệt là dù trải qua hàng trăm năm, tượng vẫn giữ được sự nguyên vẹn, phản ánh sự tinh xảo và công phu trong nghệ thuật chạm khắc cổ xưa. Đứng trước bức tượng, du khách sẽ không khỏi trầm trồ trước vẻ đẹp uy nghiêm nhưng vô cùng mềm mại của một tuyệt tác nghệ thuật.
Tháp Bảo Nghiêm
Tháp Bảo Nghiêm là công trình mang tính biểu tượng của chùa Bút Tháp, được xây dựng theo hình trụ cao vút, tựa như một cây bút hướng lên trời. Ngọn tháp đá này cao 13,05m vươn lên trời xanh, tựa như một cây bút khổng lồ, biểu tượng cho trí tuệ và sự thanh cao. Với kết cấu 5 tầng, phần đỉnh được làm bằng đá xanh, mỗi góc tháp đều có chuông nhỏ, tạo nên âm thanh vang vọng khi gió thổi qua. Đặc biệt, phần chân tháp chạm khắc 13 bức hình thú sinh động, thể hiện tay nghề tinh xảo của các nghệ nhân xưa.
Tháp Báo Nghiêm được xây dựng từ năm 1647 dưới thời vua Lê Chân Tông, mặt chính hướng Nam với dòng chữ “Báo Nghiêm Tháp” khắc nổi bật. Ngay phía sau là tháp Tôn Đức cao 11m, nơi đặt xá lị của vị tổ thứ hai của chùa, có kiến trúc bề thế với bốn mặt bít kín đá. Đặc biệt, trong quá trình bảo tồn, người ta đã phát hiện hai cuốn sách đồng cổ khắc kinh Phật bên trong tháp, minh chứng cho giá trị văn hóa – tâm linh sâu sắc của chùa Bút Tháp.
Không gian thanh tịnh và kiến trúc độc đáo của chùa
Ngoài những công trình nổi bật như tượng Quan Âm nghìn mắt nghìn tay hay tháp Bảo Nghiêm, chùa Bút Tháp còn gây ấn tượng bởi hệ thống kiến trúc hài hòa, mang đậm phong cách thời Lê Trung Hưng. Ngôi chùa được xây dựng theo bố cục “nội công ngoại quốc” với nhiều gian nhà ngang dọc kết nối, tạo nên một tổng thể thống nhất.
Những bức phù điêu, tượng tròn, cột đá chạm rồng, lan can khắc hoa sen… tất cả đều được làm thủ công, thể hiện sự khéo léo của các nghệ nhân xưa. Mỗi góc chùa đều mang đến một vẻ đẹp riêng, từ những mái ngói rêu phong đến những hàng cột sơn son thếp vàng lộng lẫy.
Khi dạo bước trong khuôn viên chùa, bạn sẽ cảm nhận được sự bình yên, tĩnh lặng. Tiếng chuông chùa ngân vang giữa không gian xanh mát của cây cối, hương trầm thoang thoảng hòa quyện cùng làn gió nhẹ, tạo nên một cảm giác thư thái khó tả.
5. Một vài lưu ý khi tham quan chùa Bút Tháp
Để có một chuyến tham quan ý nghĩa và tôn trọng không gian tâm linh tại chùa Bút Tháp, du khách nên lưu ý một số điều sau:
– Trang phục lịch sự: Khi đến chùa, bạn nên mặc trang phục kín đáo, tránh những trang phục quá ngắn, hở hang để thể hiện sự tôn trọng.
– Giữ gìn trật tự: Không nên nói chuyện quá to hoặc cười đùa gây ảnh hưởng đến không khí trang nghiêm của chùa.
– Hạn chế chụp ảnh: Nếu muốn chụp ảnh, bạn nên hỏi ý kiến trước và tránh chụp những khu vực thờ cúng linh thiêng hoặc hiện vật cổ khi chưa được phép.
– Tìm hiểu trước về chùa: Việc tìm hiểu lịch sử và kiến trúc của chùa Bút Tháp trước khi tham quan sẽ giúp bạn có trải nghiệm ý nghĩa hơn.
– Giữ gìn vệ sinh: Không xả rác bừa bãi, hãy bỏ rác đúng nơi quy định để bảo vệ cảnh quan chùa luôn sạch đẹp.
Chuyến hành trình về chùa Bút Tháp không chỉ là một chuyến du lịch tâm linh mà còn là cơ hội để mỗi người chiêm nghiệm, tìm về những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Với vẻ đẹp cổ kính, những bảo vật nghệ thuật vô giá và không gian thanh tịnh, chùa Bút Tháp chắc chắn sẽ để lại trong lòng du khách những ấn tượng khó phai. Nếu có dịp về miền Kinh Bắc, đừng quên ghé thăm ngôi chùa đặc biệt này để lắng nghe những câu chuyện lịch sử, tận hưởng sự an yên trong tâm hồn.
