Khám phá phong tục đón Tết ở các nước châu Á

Tết Nguyên Đán, hay còn gọi là Tết Âm lịch, là lễ hội truyền thống quan trọng nhất trong văn hóa nhiều quốc gia châu Á. Diễn ra vào thời khắc chuyển giao giữa năm âm lịch cũ và mới, Tết không chỉ đánh dấu sự mở đầu của mùa xuân mà còn biểu trưng cho hy vọng, may mắn và thịnh vượng. Đây là dịp để các gia đình sum họp, tôn vinh truyền thống và tri ân tổ tiên. Dù mỗi quốc gia có những cách tổ chức Tết riêng, nhưng tinh thần gắn kết cộng đồng và gia đình luôn là giá trị cốt lõi xuyên suốt.

Khám phá phong tục đón Tết ở các nước châu Á. Ảnh: Sưu tầm

1. Tầm quan trọng của Tết trong văn hóa các nước châu Á

Trong bức tranh văn hóa đa dạng của châu Á, Tết Nguyên Đán đóng vai trò như một biểu tượng của sự đoàn tụ và sự khởi đầu mới. Ở Trung Quốc, đây là dịp lễ lớn nhất trong năm với hàng tỷ người di chuyển về quê để đoàn tụ với gia đình. Tại Việt Nam, Tết là thời điểm thiêng liêng để tri ân tổ tiên, dọn dẹp và trang hoàng nhà cửa, mong một năm mới “an khang thịnh vượng”. Hàn Quốc và Nhật Bản cũng có những nghi lễ truyền thống sâu sắc trong dịp này, từ bày tỏ lòng kính trọng với tổ tiên đến chúc phúc cho người thân yêu.

Không chỉ dừng lại ở ý nghĩa văn hóa, Tết Nguyên Đán còn có tầm ảnh hưởng kinh tế và xã hội sâu rộng. Đây là thời điểm vàng cho các ngành thương mại, du lịch và ẩm thực bùng nổ. Các khu chợ Tết, lễ hội đường phố, và hoạt động du xuân thu hút hàng triệu người dân địa phương cũng như du khách quốc tế.

Không khí Tết tràn ngập khắp phố phường. Ảnh: Sưu tầm

2. Ý nghĩa tâm linh và giá trị nhân văn của Tết tại mỗi nước

Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp lễ hội vui tươi mà còn là khoảng thời gian mọi người nhìn lại năm cũ và hướng tới một năm mới với niềm tin và sự lạc quan. Các phong tục như dọn dẹp nhà cửa, xua đuổi những điều không may, và cầu mong sự thịnh vượng phản ánh mong muốn sống hài hòa với tự nhiên và với nhau. Ở một số quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam, các nghi lễ cúng tổ tiên thể hiện sự gắn bó giữa các thế hệ, tạo nên sợi dây liên kết bền chặt trong gia đình.

Tóm lại, Tết Nguyên Đán là hiện thân của những giá trị truyền thống bền vững và ý nghĩa sâu sắc, không chỉ giới hạn trong phạm vi văn hóa mà còn kết nối con người với thiên nhiên, tổ tiên, và cộng đồng. Chính những điều này đã làm nên sự độc đáo và sức sống trường tồn của Tết trong đời sống người dân châu Á.

3. Phong tục đón Tết tại một số quốc gia châu Á

Phong tục đón Tết cổ truyền của Trung Quốc

Khám phá phong tục đón Tết ở Trung Quốc. Ảnh: Sưu tầm

Tại Trung Quốc, Tết Nguyên Đán không chỉ là dịp lễ lớn nhất trong năm mà còn là thời điểm để người dân thể hiện niềm tin vào sự may mắn và thịnh vượng. Một trong những phong tục quan trọng là trang trí nhà cửa bằng màu đỏ, màu sắc được coi là mang lại may mắn và xua đuổi tà ma. 

Những chiếc đèn lồng đỏ, câu đối đỏ với những lời chúc tốt lành, và hình ảnh “Fu” (phúc) thường được dán ngược trên cửa để mời gọi tài lộc vào nhà. Trong năm mới, người Trung Quốc tránh ăn thịt của con giáp đại diện cho năm đó, bởi điều này được xem là không may mắn. 

Bên cạnh đó, bánh tổ (Nian Gao), một món ăn truyền thống làm từ gạo nếp, đường và gừng, được ưa chuộng vì mang ý nghĩa “cao hơn” hay thăng tiến trong sự nghiệp và cuộc sống.

Phong tục đón Tết tại Hàn Quốc

Khám phá phong tục đón Tết ở Hàn Quốc. Ảnh: Sưu tầm

Ở Hàn Quốc, Tết Nguyên Đán, hay còn gọi là Seollal, không chỉ là dịp lễ truyền thống mà còn là thời điểm quan trọng để kết nối gia đình và bày tỏ lòng kính trọng với tổ tiên. Lễ Seollal thường kéo dài từ ngày 1/1 âm lịch và được bắt đầu bằng nghi lễ Charye, nơi các thành viên gia đình cùng chuẩn bị mâm cỗ truyền thống để cúng tổ tiên. 

Một phong tục trong Tết Nguyên Đán của Hàn là nghi lễ Sebae, khi người trẻ tuổi thực hiện động tác bái lạy người lớn để chúc thọ và nhận lại những lời chúc tốt đẹp cùng tiền mừng tuổi. Món ăn đặc trưng của dịp này là canh bánh gạo (Tteokguk), tượng trưng cho sự trưởng thành và khởi đầu mới. Người Hàn Quốc tin rằng việc ăn canh Tteokguk sẽ giúp họ thêm một tuổi trong năm mới.

Phong tục đón Tết cổ truyền của Singapore

Khám phá phong tục đón Tết ở Singapore. Ảnh: Sưu tầm

Tại Singapore, nơi nền văn hóa đa dạng được hòa quyện, Tết Nguyên Đán mang sắc thái hiện đại nhưng vẫn giữ được những giá trị truyền thống. Lễ hội mùa xuân ở Singapore nổi bật với các sự kiện độc đáo như Lễ hội Hoa đăng lung linh, lễ hội Singapore River Hongbao với các gian hàng ẩm thực và trò chơi truyền thống, cùng lễ hội đường phố Chingay – một cuộc diễu hành hoành tráng với các màn múa lân, múa rồng, và biểu diễn nghệ thuật. 

Một phần không thể thiếu trong Tết Nguyên Đán tại đây là món cá sống Yu Sheng, được làm từ cá hồi tươi và các loại rau củ thái sợi. Trong bữa ăn, mọi người cùng nhau nâng đũa và trộn món ăn, đồng thời nói lên những lời chúc may mắn, tượng trưng cho sự thịnh vượng trong năm mới.

Phong tục đón Tết tại Philippines

Khám phá phong tục đón Tết ở Philippines. Ảnh: Sưu tầm

Tại Philippines, Tết Âm lịch được chính thức công nhận là ngày lễ quốc gia từ năm 2012, nhằm tôn vinh di sản văn hóa phong phú của cộng đồng người Hoa chiếm số lượng đáng kể tại đây. Vào dịp này, các khu phố người Hoa, đặc biệt là ở khu Binondo (Manila), rực rỡ với đèn lồng đỏ, pháo hoa và các màn múa lân, múa rồng sôi động, tượng trưng cho may mắn và xua đuổi điều xấu. 

Một món ăn truyền thống dịp Tết của Philippines là bánh Tikoy, làm từ gạo nếp, mỡ heo, đường và nước. Bánh này mang ý nghĩa gắn kết và đoàn tụ gia đình, đồng thời được chia sẻ như một lời chúc phúc cho một năm mới đầy đủ và hạnh phúc.

Phong tục đón Tết tại Mông Cổ

Khám phá phong tục đón Tết ở Mông Cổ. Ảnh: Sưu tầm

Người dân Mông Cổ đón Tết Tháng Trắng, hay còn gọi là Tsagaan Sar, vào thời điểm chuyển giao giữa mùa đông lạnh giá và mùa xuân đầy sức sống. Đây là dịp để người dân tôn vinh sự khởi đầu mới, đồng thời thể hiện lòng kính trọng với tổ tiên và người lớn tuổi trong gia đình. 

Trang phục truyền thống Deel, được may mới cho dịp này, là biểu tượng của sự tươi mới và trang trọng. Một món ăn đặc trưng không thể thiếu trên bàn tiệc là bánh buuz, loại bánh bao nhân thịt cừu được hấp, mang ý nghĩa ấm áp và sung túc trong năm mới.

Phong tục đón Tết tại Malaysia

Khám phá phong tục đón Tết ở Malaysia. Ảnh: Sưu tầm

Malaysia, nơi người Hoa chiếm khoảng 25% dân số, xem Tết Âm lịch là một trong những dịp lễ quan trọng nhất. Các khu phố người Hoa như ở Kuala Lumpur hay Penang được trang trí rực rỡ với đèn lồng đỏ, câu đối đỏ và các biểu tượng truyền thống khác. 

Các hoạt động múa lân, múa sư tử và bắn pháo hoa diễn ra tại các địa điểm nổi tiếng như Tháp đôi Petronas, thu hút đông đảo du khách và người dân tham gia. Dịp Tết ở Malaysia không chỉ mang đến không khí lễ hội mà còn là cầu nối văn hóa giữa các cộng đồng trong đất nước đa sắc tộc này.

Phong tục đón Tết tại Indonesia

Khám phá phong tục đón Tết ở Indonesia. Ảnh: Sưu tầm

Tại Indonesia, Tết Âm lịch, được gọi là Imlek, được công nhận là ngày lễ quốc gia, phản ánh tầm quan trọng của cộng đồng người Hoa trong nền văn hóa đất nước. Trong dịp này, nhà cửa thường được trang trí với đèn lồng đỏ và các biểu tượng truyền thống khác để mang lại may mắn. 

Ngoài ra, người dân thường đến chùa cầu may, thắp hương và dâng lễ để bày tỏ lòng biết ơn và cầu mong một năm mới bình an. Món ăn truyền thống trong dịp này là Lontong Cap Go Meh, một món bánh gạo ăn kèm với cà ri và các loại gia vị, tượng trưng cho sự hòa quyện và đoàn kết trong gia đình và xã hội.

Phong tục đón Tết tại Nhật Bản

Khám phá phong tục đón Tết ở Nhật Bản. Ảnh: Sưu tầm

Tại Nhật Bản, Tết Nguyên Đán (Shogatsu) được tổ chức vào ngày 1/1 dương lịch, phù hợp với lịch hiện đại mà quốc gia này áp dụng từ thời Minh Trị. Đây là một trong những dịp lễ lớn nhất trong năm, thể hiện sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại. Người dân Nhật Bản thường trang trí trước cửa nhà bằng Kadomatsu, một vật phẩm gồm cành thông và tre, tượng trưng cho sức sống và sự phát triển trong năm mới. 

Một món ăn đặc biệt không thể thiếu trong dịp Tết là Osechi Ryori, được bày biện trong những hộp sơn nhiều tầng, mỗi món ăn mang một ý nghĩa may mắn, sức khỏe, hoặc thành công. Shogatsu là thời điểm để người Nhật tận hưởng sự thanh bình, dành thời gian cho gia đình và cầu mong một năm mới an lành.

Phong tục đón Tết tại Thái Lan

Khám phá phong tục đón Tết ở Thái Lan. Ảnh: Sưu tầm

Thái Lan đón năm mới theo Phật lịch với lễ hội Songkran, diễn ra từ ngày 13 đến 15 tháng 4, được xem là dịp lễ quan trọng nhất trong năm. Lễ hội này nổi bật với hoạt động té nước, một truyền thống đặc trưng tượng trưng cho sự thanh tẩy, xóa bỏ điều xui rủi và chào đón may mắn trong năm mới. Người dân cũng thăm chùa, cúng dường và tắm tượng Phật để bày tỏ lòng kính trọng và cầu bình an. Songkran không chỉ là lễ hội văn hóa mà còn là dịp để người Thái gắn kết với gia đình, hàng xóm và cộng đồng.

Phong tục đón Tết tại Lào

Khám phá phong tục đón Tết ở Lào. Ảnh: Sưu tầm

Người dân Lào tổ chức Tết Bun Pi May từ ngày 14 đến 16 tháng 4 để chào đón năm mới theo lịch truyền thống. Lễ hội té nước là tâm điểm của dịp này, mang ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa và thanh tẩy tâm hồn. Một phong tục độc đáo khác là xây dựng tháp cát tại chùa, tượng trưng cho công đức và sự may mắn. 

Người dân còn thực hiện nghi lễ buộc chỉ cổ tay để chúc phúc cho nhau, thể hiện tinh thần đoàn kết và gắn bó. Bun Pi May không chỉ là dịp lễ hội sôi động mà còn chứa đựng nhiều giá trị tâm linh sâu sắc, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa độc đáo của người Lào.

4. Sự khác biệt giữa phong tục đón Tết tại các quốc gia châu Á

Tết Nguyên Đán là một lễ hội văn hóa lớn với nhiều đặc điểm tương đồng và khác biệt, phản ánh sự đa dạng và phong phú trong đời sống tinh thần của các quốc gia châu Á.

Tinh thần đoàn tụ gia đình

Tết Nguyên Đán ở hầu hết các nước châu Á đều nhấn mạnh đến giá trị gắn bó gia đình. Đây là thời điểm để các thành viên trong gia đình, dù đi xa, cũng trở về quây quần bên nhau. Các hoạt động như sum họp, dùng bữa cùng gia đình, và trao gửi những lời chúc tốt lành đều thể hiện sâu sắc tinh thần đoàn tụ này.

Tết là dịp cả nhà đoàn viên. Ảnh: Sưu tầm

Thờ cúng tổ tiên

Phong tục cúng tổ tiên là một nét đặc trưng quan trọng trong lễ Tết tại nhiều quốc gia như Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc và Mông Cổ. Người dân thể hiện lòng biết ơn và cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình trong năm mới. Nghi lễ này thường đi kèm với việc dọn dẹp mộ phần, chuẩn bị mâm cỗ và tổ chức các nghi thức truyền thống.

Các món ăn truyền thống mang ý nghĩa may mắn vào dịp Tết

Tại mỗi quốc gia, ẩm thực Tết đều mang tính biểu tượng, không chỉ để thưởng thức mà còn gửi gắm những mong ước tốt đẹp cho năm mới. Ví dụ, bánh tổ (Nian Gao) của Trung Quốc thể hiện sự thăng tiến; canh bánh gạo (Tteokguk) của Hàn Quốc tượng trưng cho sự trưởng thành; và bánh Tikoy ở Philippines gắn liền với sự đoàn kết gia đình. Những món ăn này thường được chuẩn bị công phu và chia sẻ trong bầu không khí ấm áp của ngày Tết.

Món ăn truyền thống ở từng quốc gia mang những ý nghĩa riêng. Ảnh: Sưu tầm

Thời gian tổ chức Tết khác nhau

Mặc dù cùng mang ý nghĩa đón năm mới, thời gian tổ chức Tết lại khác biệt tùy theo quốc gia. Ví dụ, các nước sử dụng lịch âm như Trung Quốc, Việt Nam, và Hàn Quốc đón Tết vào đầu năm âm lịch. Trong khi đó, Nhật Bản đã chuyển sang Tết dương lịch (1/1), và Thái Lan cùng Lào tổ chức Tết vào tháng 4 theo Phật lịch.

Phong tục và nghi lễ đặc trưng riêng biệt của từng nước trong dịp Tết

Mỗi quốc gia có những nghi lễ độc đáo gắn liền với văn hóa và tín ngưỡng. Tại Thái Lan và Lào, hoạt động té nước được xem là biểu tượng của sự thanh tẩy. Ở Hàn Quốc, lễ Sebae thể hiện lòng kính trọng với người lớn tuổi. Trong khi đó, Nhật Bản trang trí Kadomatsu và chuẩn bị hộp Osechi Ryori để đón năm mới. Những phong tục này không chỉ mang giá trị biểu tượng mà còn phản ánh sắc thái văn hóa đặc trưng của từng dân tộc.

Phong tục và lễ nghi dịp Tết khác nhau ở mỗi quốc gia. Ảnh: Sưu tầm

Tết Nguyên Đán không chỉ là một dịp lễ quan trọng mà còn là biểu tượng sống động của văn hóa và truyền thống độc đáo tại mỗi quốc gia châu Á. Từ những phong tục lâu đời đến những món ăn mang ý nghĩa may mắn, Tết là cầu nối giữa các thế hệ, giữa con người và thiên nhiên, đồng thời là dịp để khởi đầu một năm mới với hy vọng và sự gắn bó. Việc tìm hiểu và tôn trọng các phong tục này không chỉ giúp chúng ta hiểu sâu hơn về sự đa dạng văn hóa mà còn tăng cường mối gắn kết, thúc đẩy sự hòa hợp và đoàn kết giữa các dân tộc trong khu vực và trên toàn thế giới.

Related Posts

Leave a Reply