Bến Tre không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên trù phú, mà còn hấp dẫn du khách bởi những lễ hội văn hóa đặc sắc, mang đậm dấu ấn lịch sử và đời sống tinh thần của người dân xứ dừa. Dưới đây là những lễ hội tiêu biểu nhất tại Bến Tre mà bạn không nên bỏ lỡ.
1. Lễ Hội Truyền Thống Cách Mạng
Lễ hội Truyền thống Cách mạng là sự kiện quan trọng được tổ chức vào ngày 17/1 hàng năm tại Khu di tích Đồng Khởi (xã Định Thủy, huyện Mỏ Cày Nam). Lễ hội này nhằm kỷ niệm phong trào Đồng Khởi năm 1960, dấu mốc quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Đây là dịp để người dân ôn lại những chiến công oanh liệt của “Đội quân tóc dài” – lực lượng phụ nữ kiên trung của Bến Tre, đồng thời tôn vinh những đóng góp to lớn của họ trong công cuộc giành độc lập dân tộc.
Không khí lễ hội được tái hiện đầy hào hùng với những chương trình sân khấu hóa, giúp thế hệ trẻ hiểu thêm về những năm tháng chiến đấu gian khổ nhưng kiên cường của cha ông. Các tiết mục văn nghệ mang đậm tinh thần yêu nước như hát múa về phong trào Đồng Khởi, triển lãm hình ảnh và tư liệu lịch sử, giao lưu với các nhân chứng sống….
Bên cạnh các hoạt động chính, lễ hội còn có các chương trình văn hóa thể thao như thi đấu võ cổ truyền, hội thi tìm hiểu lịch sử cách mạng. Sự kiện không chỉ mang ý nghĩa tưởng nhớ quá khứ mà còn giúp khơi dậy tinh thần yêu nước, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, thu hút đông đảo du khách, học sinh, sinh viên đến tham dự.
2. Lễ Hội Nghinh Ông
Lễ hội Nghinh Ông là một trong những sự kiện văn hóa lớn của cư dân vùng biển huyện Bình Đại, Bến Tre, diễn ra vào 15 – 16 tháng 6 âm lịch hàng năm. Đây là dịp để ngư dân bày tỏ lòng tri ân với Cá Ông (cá voi), vị thần hộ mệnh giúp họ vượt qua giông tố, mang lại mùa cá bội thu.
Lễ hội bắt đầu với phần lễ rước Nghinh Ông trên biển – đoàn thuyền được trang hoàng rực rỡ chở theo bài vị Cá Ông ra khơi trong tiếng chiêng trống vang vọng, tạo nên một khung cảnh hùng tráng. Sau khi thỉnh thần về lăng, các nghi lễ cúng tế được tổ chức trang trọng, thể hiện lòng thành kính của ngư dân đối với vị thần biển linh thiêng.
Phần hội diễn ra vô cùng sôi động với nhiều trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, đua thuyền trên sông… và các chương trình biểu diễn nghệ thuật như đờn ca tài tử, hát bội. Lễ hội Nghinh Ông phản ánh đời sống tâm linh của ngư dân, đồng thời là dịp để họ gặp gỡ, giao lưu, tăng thêm tình đoàn kết cộng đồng.
3. Lễ Hội Cây Trái Ngon
Lễ hội Cây Trái Ngon – An Toàn là sự kiện được tổ chức thường niên vào ngày 5/5 âm lịch (Tết Đoan Ngọ) tại huyện Chợ Lách, nơi được mệnh danh là “thủ phủ cây giống, hoa kiểng của miền Tây”. Đây là dịp để các nhà vườn, nghệ nhân trồng cây giới thiệu những sản phẩm chất lượng, đồng thời quảng bá du lịch sinh thái Bến Tre.
Sự kiện này thu hút đông đảo du khách bởi các hoạt động phong phú như trình diễn trái cây khổng lồ, hội thi cây giống chất lượng cao, thi đấu các món ăn từ trái cây và các tour tham quan miệt vườn. Du khách có thể thưởng thức các loại trái cây đặc sản như bưởi da xanh, sầu riêng, chôm chôm, măng cụt… ngay tại vườn.
Ngoài ra, lễ hội còn là cơ hội để các doanh nghiệp và nhà nông gặp gỡ, chia sẻ kinh nghiệm canh tác bền vững, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn. Lễ hội không chỉ góp phần phát triển du lịch mà còn nâng tầm thương hiệu trái cây Bến Tre trên thị trường trong nước và quốc tế.
4. Lễ Hội Dừa
Lễ hội Dừa là sự kiện văn hóa đặc sắc của Bến Tre, diễn ra 4 năm một lần, với quy mô quốc gia. Đây là dịp để tôn vinh cây dừa – biểu tượng đặc trưng của vùng đất này, đồng thời quảng bá các sản phẩm từ dừa đến bạn bè trong nước và quốc tế.
Lễ hội được tổ chức với nhiều hoạt động hấp dẫn như triển lãm sản phẩm dừa, hội chợ thương mại, liên hoan ẩm thực từ dừa, giới thiệu những ứng dụng sáng tạo trong sản xuất các mặt hàng từ dừa. Điểm nhấn của lễ hội là cuộc thi “Người Đẹp Xứ Dừa”, nơi tôn vinh nét duyên dáng của thiếu nữ Bến Tre trong trang phục áo bà ba truyền thống.
Ngoài các hoạt động trưng bày, lễ hội còn tổ chức các tour du lịch sinh thái đưa du khách tham quan làng nghề dừa, trải nghiệm quy trình sản xuất các sản phẩm như kẹo dừa, dầu dừa, mỹ phẩm từ dừa…. Đây không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là động lực giúp ngành công nghiệp dừa của Bến Tre phát triển mạnh mẽ hơn.
5. Lễ Hội Kỳ Yên
Lễ hội Kỳ Yên là một trong những lễ hội lâu đời của cư dân nông nghiệp miền Tây, được tổ chức tại các đình làng trên khắp tỉnh Bến Tre, đặc biệt là đình Phú Lễ (huyện Ba Tri). Đây là dịp để người dân tạ ơn Thành Hoàng Bổn Cảnh – vị thần bảo hộ cho làng quê bình an, mùa màng tươi tốt, cuộc sống sung túc.
Lễ hội thường diễn ra vào hai dịp trong năm: thượng điền (tháng 11 – 12 âm lịch) và hạ điền (tháng 3 – 5 âm lịch). Phần lễ được tổ chức trang trọng với các nghi thức như rước sắc phong thần, lễ dâng hương, cúng tế cầu an.
Phần hội có nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn như chọi gà, kéo co, đấu cờ người, thi đấu võ cổ truyền, cùng các tiết mục nghệ thuật truyền thống như hát bội, đờn ca tài tử. Lễ hội Kỳ Yên không chỉ là một nét đẹp văn hóa mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết cộng đồng, giúp giữ gìn những giá trị truyền thống tốt đẹp của người dân Bến Tre.
6. Lễ Hội Nguyễn Đình Chiểu
Lễ hội Nguyễn Đình Chiểu được tổ chức hàng năm vào ngày 1/7 tại Khu di tích Mộ Nguyễn Đình Chiểu (xã An Đức, huyện Ba Tri). Đây là dịp để tưởng nhớ và tri ân nhà thơ, thầy thuốc, nhà giáo yêu nước Nguyễn Đình Chiểu – người có nhiều đóng góp quan trọng trong văn hóa, giáo dục và y học dân tộc.
Lễ hội diễn ra trang trọng với các nghi thức dâng hương, viếng mộ, tái hiện cuộc đời và sự nghiệp của cụ Đồ Chiểu. Đây cũng là dịp để giới thiệu đến du khách những tác phẩm nổi tiếng của ông như Lục Vân Tiên, Dương Từ – Hà Mậu, những áng thơ văn khơi dậy lòng yêu nước và tinh thần chống giặc ngoại xâm.
Bên cạnh phần lễ, phần hội có nhiều hoạt động hấp dẫn như hội thi đờn ca tài tử, trình diễn cải lương tái hiện tác phẩm Nguyễn Đình Chiểu, các cuộc thi sáng tác văn học, triển lãm sách và hội thi võ thuật truyền thống. Lễ hội không chỉ là dịp để tôn vinh một danh nhân văn hóa mà còn góp phần giữ gìn cũng như phát huy giá trị truyền thống của dân tộc.
7. Lễ Hội Cồn Bửng
Lễ hội Cồn Bửng được tổ chức hàng năm vào tháng Giêng âm lịch tại bãi biển Cồn Bửng, huyện Thạnh Phú. Đây là một trong những lễ hội nổi bật của cư dân ven biển Bến Tre, kết hợp giữa tín ngưỡng dân gian cùng hoạt động vui chơi, giải trí.
Phần lễ được tổ chức trang nghiêm với lễ cúng biển, cầu mong mưa thuận gió hòa, ngư dân đánh bắt thuận lợi. Các nghi thức tế thần biển, rước linh vật được thực hiện bởi những bô lão trong làng chài, thể hiện lòng thành kính với các vị thần bảo hộ vùng biển.
Phần hội diễn ra vô cùng náo nhiệt với nhiều trò chơi dân gian đặc trưng như đua thuyền, bắt cá thủ công, kéo co trên cát, thi đắp tượng cát, các cuộc thi thể thao biển. Ngoài ra, lễ hội còn thu hút du khách bởi không gian ẩm thực phong phú với các món hải sản tươi ngon như tôm, cua, ghẹ, ốc gạo Cồn Bửng, cá nướng… Đây không chỉ là dịp để người dân vùng biển vui chơi mà còn góp phần phát triển du lịch biển Bến Tre.
Những ngày lễ hội, không khí rộn ràng, tiếng cười nói rôm rả, những trò chơi dân gian sôi động và các món ăn đặc sản độc đáo đã tạo nên một bức tranh văn hóa đầy màu sắc. Nếu có dịp ghé thăm Bến Tre, bạn đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia vào những lễ hội truyền thống này để cảm nhận trọn vẹn sự nồng hậu, hiếu khách của người dân xứ dừa và khám phá thêm những nét đẹp văn hóa đặc trưng của miền Tây Nam Bộ.
