Nghệ An – vùng đất địa linh nhân kiệt, không chỉ nổi tiếng với những di tích lịch sử và văn hóa lâu đời, mà còn quyến rũ du khách bởi vẻ đẹp của thiên nhiên hoang sơ và con người hiền hòa, mến khách. Trong đó, Cửa Lò – viên ngọc quý của du lịch biển miền Trung, luôn là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích sự bình yên và năng động.
Đặc biệt, Lễ hội Du lịch Cửa Lò, diễn ra vào mỗi dịp tháng 4, là một sự kiện văn hóa đặc sắc, nơi hội tụ những giá trị truyền thống và hiện đại. Lễ hội không chỉ mở ra mùa du lịch sôi động mà còn là dịp để du khách khám phá những nét đẹp độc đáo của vùng biển Nghệ An qua các hoạt động lễ nghi và giải trí sôi nổi, mang đến những trải nghiệm đáng nhớ.

I. Giới thiệu về Lễ hội Du lịch Cửa Lò, sự kiện văn hóa nổi bật tại Nghệ An
Lễ hội Du lịch Cửa Lò là một sự kiện văn hóa – du lịch đặc sắc, mang đậm dấu ấn vùng biển miền Trung Việt Nam. Khởi nguồn từ Lễ hội Sông nước Cửa Lò, lễ hội này được tổ chức hàng năm nhằm đánh dấu sự khởi đầu cho mùa du lịch sôi động tại thị xã Cửa Lò. Ban đầu, lễ hội mang ý nghĩa cầu cho một năm đánh bắt bội thu và quảng bá nét đẹp biển đảo quê hương. Trải qua thời gian, lễ hội ngày càng được mở rộng và nâng tầm, trở thành một điểm nhấn không thể thiếu trong hành trình khám phá Nghệ An.
Thời gian và địa điểm tổ chức của Lễ hội Du lịch Cửa Lò luôn cố định, tạo điều kiện thuận lợi cho du khách sắp xếp hành trình. Thường diễn ra từ giữa tháng 4 đến cuối tháng 4, sự kiện này thu hút đông đảo du khách từ khắp nơi đổ về Quảng trường Bình Minh – trái tim của thị xã Cửa Lò. Với không gian rộng lớn, nơi đây là sân khấu lý tưởng cho những hoạt động nghệ thuật, thể thao, và các nghi lễ truyền thống, mang đến cho người tham gia những trải nghiệm khó quên.

2. Lịch sử hình thành và ý nghĩa của lễ hội Du lịch Cửa Lò
Lễ hội Du lịch Cửa Lò có nguồn gốc từ Lễ hội Sông nước Cửa Lò, một sự kiện văn hóa dân gian lâu đời của người dân vùng biển Nghệ An. Ban đầu, lễ hội được tổ chức để bày tỏ lòng biết ơn biển cả đã nuôi dưỡng bao thế hệ ngư dân và cầu cho một mùa đánh bắt bội thu, an toàn. Với ý nghĩa sâu sắc gắn liền với đời sống sinh hoạt của cộng đồng, sự kiện đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người dân nơi đây.
Vào những năm 1990, khi Cửa Lò bắt đầu được phát triển thành khu du lịch trọng điểm của miền Trung, Lễ hội Sông nước được mở rộng về quy mô và đổi tên thành Lễ hội Du lịch Cửa Lò. Với mục đích khởi động mùa du lịch và quảng bá tiềm năng thiên nhiên – văn hóa của địa phương, lễ hội không chỉ là lời mời gọi du khách đến với Cửa Lò, mà còn là cầu nối đưa hình ảnh biển xanh, cát trắng, và con người thân thiện của thị xã đến gần hơn với bạn bè quốc tế.

Qua các năm, lễ hội liên tục đổi mới để phù hợp với xu thế và nhu cầu của du khách. Bên cạnh các nghi lễ truyền thống như rước kiệu hay cầu ngư, các hoạt động hiện đại như chương trình nghệ thuật, thi đấu thể thao bãi biển, và ẩm thực đường phố đã được bổ sung, tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt. Sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố văn hóa cổ truyền và hiện đại đã góp phần đưa Lễ hội Du lịch Cửa Lò trở thành một điểm sáng trong bản đồ du lịch Việt Nam.
3. Các hoạt động chính trong Lễ hội Du lịch Cửa Lò
Lễ hội Du lịch Cửa Lò mang đến một hành trình trải nghiệm văn hóa và giải trí phong phú, được chia thành hai phần chính: phần lễ và phần hội, tạo nên một bức tranh sống động và đầy sức hút cho du khách.
Phần lễ là nét đặc trưng không thể thiếu, thể hiện sự trang trọng và tôn vinh các giá trị truyền thống. Lễ yết cáo tại đền Vạn Lộc, phường Nghi Tân, mở đầu cho chuỗi sự kiện với nghi thức cầu mong cho mùa du lịch thuận lợi và bình an.
Tiếp đó, đoàn rước kiệu đầy màu sắc di chuyển từ đền Vạn Lộc về Quảng trường Bình Minh, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân và du khách. Đỉnh cao của phần lễ là lễ khai mạc diễn ra tại Quảng trường Bình Minh, nơi màn bắn pháo hoa rực rỡ thắp sáng bầu trời đêm, đánh dấu sự khởi đầu cho một mùa lễ hội náo nhiệt.

Phần hội là nơi du khách được hòa mình vào không khí sôi động và đa dạng của các hoạt động văn hóa – giải trí. Những chương trình nghệ thuật đặc sắc, với các tiết mục ca múa nhạc tái hiện vẻ đẹp của biển cả và con người Cửa Lò, luôn để lại ấn tượng mạnh mẽ.
Bên cạnh đó, các cuộc thi thể thao như đua thuyền truyền thống, bóng chuyền bãi biển, kéo co và biểu diễn võ thuật không chỉ mang tính giải trí mà còn tạo sân chơi gắn kết cộng đồng. Đặc biệt, lễ hội Cầu Ngư – nghi thức văn hóa tôn vinh nghề biển – là điểm nhấn mang đậm bản sắc vùng duyên hải.
Không dừng lại ở đó, các chương trình âm nhạc đường phố và ẩm thực đêm cũng là những trải nghiệm không thể bỏ qua, đưa du khách vào hành trình khám phá văn hóa và hương vị đặc sản địa phương.

Hội thi đầu bếp giỏi thị xã là nơi các đầu bếp thể hiện tài năng chế biến hải sản, tạo ra những món ăn tinh tế và độc đáo, làm say lòng mọi thực khách. Với sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, phần hội của Lễ hội Du lịch Cửa Lò chính là linh hồn của sự kiện, để lại dấu ấn khó phai trong lòng du khách.
4. Các điểm tham quan và trải nghiệm du lịch tại Cửa Lò
Cửa Lò là một điểm đến nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp và các hoạt động trải nghiệm đa dạng, phù hợp cho mọi du khách. Đến đây, bạn sẽ bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của biển cả, các hòn đảo hoang sơ và những giá trị văn hóa độc đáo.
Bãi biển Cửa Lò là tâm điểm của khu du lịch, nổi bật với đường bờ biển dài 12 km, cát trắng mịn và làn nước trong xanh. Đây là nơi lý tưởng để thư giãn, tận hưởng không khí biển mát lành và tham gia các hoạt động giải trí hấp dẫn. Du khách có thể tắm biển dưới ánh nắng vàng, thử sức với chèo thuyền kayak, lướt ván để cảm nhận sự phấn khích, hoặc tham gia câu mực đêm – một trải nghiệm mang lại cảm giác bình yên và gần gũi với đời sống của ngư dân địa phương. Không chỉ là một bãi biển đẹp, Cửa Lò còn mang đến không gian yên tĩnh và thân thiện, phù hợp cho những ai tìm kiếm sự thư giãn.

Đảo Lan Châu lại là một điểm nhấn khác, với cảnh quan độc đáo và sức hút lịch sử. Hòn đảo này nổi bật với những vách đá kéo dài ra biển, tạo nên một khung cảnh hùng vĩ nhưng không kém phần thơ mộng. Nơi đây còn lưu giữ lầu Nghinh Phong, từng được vua Bảo Đại sử dụng làm nơi nghỉ dưỡng.
Du khách đến đảo Lan Châu có thể tham quan, chụp ảnh tại những góc nhìn tuyệt đẹp, hay đơn giản là ngắm nhìn biển khơi từ trên cao, cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên hòa quyện với lịch sử. Một chuyến đi đến đảo Lan Châu không chỉ là hành trình khám phá mà còn là cơ hội lưu giữ những khoảnh khắc đáng nhớ.
Đảo Hòn Ngư là một điểm đến không thể bỏ qua khi đến Cửa Lò, nơi mang vẻ đẹp yên bình và hoang sơ. Gồm hai hòn đảo lớn nhỏ, Hòn Ngư nổi bật với bãi sỏi độc đáo, nhiều màu sắc tự nhiên, tạo nên một khung cảnh thơ mộng và khác biệt so với các bãi biển cát thông thường.
Du khách đến đây có thể tham quan, khám phá cảnh đẹp, thả mình trong làn nước mát lành hay tham gia các hoạt động như câu cá. Trải nghiệm này không chỉ mang lại cảm giác thư thái mà còn giúp bạn cảm nhận sâu sắc hơn sự gần gũi và hoang sơ của thiên nhiên.

Khu du lịch sinh thái Cửa Hội là điểm dừng chân lý tưởng cho những ai yêu thích không gian yên tĩnh và xanh mát. Với những rừng phi lao trải dài, nơi đây mang lại cảm giác thư giãn và tách biệt khỏi sự ồn ào của phố thị. Du khách khi đến Cửa Hội có thể thưởng thức các món hải sản tươi ngon được chế biến ngay tại chỗ, nghỉ dưỡng trong không gian thanh bình, hoặc tham gia các hoạt động giải trí ngoài trời. Khu sinh thái Cửa Hội chính là lựa chọn hoàn hảo cho kỳ nghỉ gia đình hoặc những chuyến du lịch cùng bạn bè.
5. Ẩm thực đặc sắc tại Cửa Lò
Cửa Lò không chỉ hấp dẫn bởi cảnh sắc thiên nhiên mà còn bởi nền ẩm thực phong phú và đậm đà hương vị biển cả. Mỗi món ăn ở đây đều mang trong mình sự tươi ngon từ biển và nét độc đáo của văn hóa địa phương.
Hải sản tươi sống là niềm tự hào của Cửa Lò, nơi du khách có thể thưởng thức những loại hải sản tươi ngon như mực nhảy, tôm, cua, ghẹ, và cá giò. Đặc biệt, mực nhảy – loại mực vừa được đánh bắt còn tươi roi rói – khi chế biến mang đến hương vị ngọt tự nhiên, khó có thể cưỡng lại. Tại đây, hải sản không chỉ được phục vụ theo cách truyền thống mà còn chế biến thành những món ăn hấp dẫn như gỏi cá thơm ngon, cháo lươn đậm đà, hay lẩu hải sản nóng hổi với hương vị biển cả lan tỏa.

Đặc sản địa phương của Cửa Lò cũng làm say lòng du khách. Mắm ruốc với hương vị đặc trưng, cam Vinh ngọt thanh, và bánh gai dẻo thơm là những món quà ý nghĩa của Nghệ An để mang về cho người thân và bạn bè. Bên cạnh đó, các món ăn truyền thống như bánh mướt – một loại bánh cuốn mềm mại, thơm ngon, hay nhút Thanh Chương – đặc sản từ mít non muối chua, đều mang đến hương vị quê nhà gần gũi và thân thuộc.
6. Kinh nghiệm và các lưu ý khi tham gia
Để có một trải nghiệm trọn vẹn khi tham gia Lễ hội Du lịch Cửa Lò, du khách cần trang bị một số kinh nghiệm và lưu ý quan trọng nhằm đảm bảo chuyến đi thú vị và an toàn:
Chuẩn bị trang phục và vật dụng cần thiết cho chuyến đi trọn vẹn
- Trang phục: Mang theo trang phục thoải mái, mát mẻ để tham gia các hoạt động ngoài trời. Đừng quên đồ bơi nếu bạn muốn tắm biển hoặc tham gia các trò chơi dưới nước.
- Vật dụng cần thiết: Kem chống nắng, mũ rộng vành, kính râm và nước uống giúp bạn bảo vệ sức khỏe khi phải di chuyển nhiều dưới nắng.
Tham gia các hoạt động lễ hội
- Phần lễ: Tôn trọng nghi thức truyền thống khi tham dự các hoạt động như lễ yết cáo, lễ rước kiệu hay lễ khai mạc.
- Phần hội: Chuẩn bị sẵn tinh thần và thời gian để tham gia các chương trình nghệ thuật, trò chơi dân gian, hoặc lễ hội Cầu Ngư. Đừng bỏ qua cơ hội trải nghiệm ẩm thực đêm và các món đặc sản tại đây.

Tìm hiểu văn hóa địa phương
- Cửa Lò không chỉ là nơi diễn ra lễ hội, mà còn là một vùng đất giàu văn hóa. Hãy dành thời gian ghé thăm các di tích lịch sử như đền Vạn Lộc hoặc tham quan các làng chài truyền thống để hiểu thêm về cuộc sống và phong tục của người dân.
An toàn khi tham gia các hoạt động du lịch, thể thao biển
- Thể thao biển: Nếu tham gia các trò chơi như chèo thuyền kayak, lướt ván, hoặc câu mực đêm, hãy tuân thủ hướng dẫn của nhân viên an toàn.
- Sức khỏe: Uống đủ nước, tránh phơi nắng quá lâu, và mang theo một số loại thuốc cơ bản để phòng trường hợp cần thiết.
Gìn giữ môi trường
- Lễ hội là dịp để tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên của Cửa Lò. Hãy có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, không xả rác bừa bãi, và bảo vệ các tài nguyên thiên nhiên như biển, đảo, và rừng phi lao.
Lễ hội Du lịch Cửa Lò không chỉ là một sự kiện văn hóa đặc sắc mà còn là dịp để du khách hòa mình vào không khí sôi động, tận hưởng vẻ đẹp của biển cả và khám phá những giá trị văn hóa đặc trưng của Nghệ An.

Qua mỗi năm, lễ hội càng khẳng định vai trò là điểm nhấn quan trọng trong hành trình phát triển du lịch địa phương, mang đến những trải nghiệm độc đáo và đáng nhớ. Với sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, Lễ hội Cửa Lò không chỉ làm say lòng du khách trong nước mà còn để lại dấu ấn khó phai trong lòng bạn bè quốc tế, khiến mỗi chuyến đi đến nơi đây trở thành một hành trình ý nghĩa đầy cảm xúc.