Văn miếu Quốc Quốc Tử Giám không chỉ là điểm đến lịch sử nổi tiếng tại Hà Nội mà còn là minh chứng cho cái nôi tri thức của nước Việt Nam ta. Cùng SmartTravel quay ngược dòng thời gian, khám phá vẻ đẹp lịch sử văn hóa của trường đại học đầu tiên tại Việt Nam – Văn miếu Quốc Tử Giám trong bài viết dưới đây nhé!
1. Giới thiệu chung về Văn miếu Quốc Tử Giám
Văn miếu Quốc Tử Giám nằm tại đường Quốc Tử Giám, thủ đô Hà Nội, được coi là biểu tượng văn hóa, giáo dục cổ kính và là niềm tự hào của người dân Việt Nam. Văn miếu được xây dựng vào năm 1070 dưới triều đại Lý Thánh Tông, thờ Khổng Tử và các danh nhân Nho giáo. Đến năm 1076, vua Lý Nhân Tông thành lập Quốc Tử Giám – trường đại học đầu tiên của nước Việt Nam, đào tạo các hiền tài cho đất nước. Không chỉ là biểu tượng của sự trọng dụng nhân tài và tôn vinh học thuật suốt hàng thế kỷ, nơi đây còn là địa điểm đặc biệt chứng kiến sự phát triển của nền giáo dục Nho học Việt Nam với những kỳ thi Hương, Hội, Đình nổi tiếng và thu hút rất nhiều các sĩ tử từ khắp nơi đổ về thử sức, ghi danh vào những trang sử hào hùng.
Ngày nay, Văn Miếu Quốc Tử Giám không chỉ là một di tích lịch sử quan trọng mà còn là điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước. Đây là nơi mà mọi người có thể tìm hiểu về truyền thống học thuật lâu đời, cảm nhận được không khí thiêng liêng của nền giáo dục xưa và tôn vinh những giá trị tri thức. Những lễ hội, hoạt động văn hóa diễn ra thường xuyên tại đây càng làm tăng thêm sức hút và ý nghĩa của di tích này trong lòng người dân và du khách.
Văn Miếu Quốc Tử Giám
Địa chỉ: Số 58, phố Quốc Tử Giám, quận Đống Đa, Hà Nội
Thời gian hoạt động: Mùa hè từ 7:30 – 17:30, mùa đông từ 8:00 – 17:00.
2. Kiến trúc đặc biệt của Văn miếu
Văn miếu Quốc Tử Giám thu hút du khách bởi những kiến trúc cổ kính và nhiều hiện vật giáo dục quý giá từ thời xa xưa. Từng chi tiết kiến trúc tại đây đều mang đậm nét đặc trưng của nghệ thuật kiến trúc cổ Việt Nam, minh chứng cho sự tài hoa và nhiệt huyết của những người thợ thủ công, thợ xây thời xưa.
Đến Văn miếu, du khách sẽ đi qua Văn Miếu Môn – cổng chính dẫn vào khu di tích. Tại đây, bạn sẽ được ngắm nhìn chiếc cổng đặc biệt được xây dựng với ba vòm cửa lớn. Từ thời xưa, cửa lớn ở giữa dành cho vua chúa, hai cửa hai bên dành cho học trò và quan lại. Chiếc cổng được thiết kế ấn tượng với mái ngói cong, các đầu đao chạm trổ hình rồng phượng tinh xảo, tượng trưng cho uy quyền và sự thịnh vượng. Dù trải qua những năm tháng thăng trầm của thời gian và lịch sử, Văn Miếu Môn vẫn giữ được vẻ đẹp của kiến trúc xưa và các họa tiết trang trí biểu thị sự thiêng liêng cao quý của nơi thờ phụng và học tập vẫn không thể bị xóa nhòa.
Đại Trung Môn là cổng lớn tiếp theo trong Văn Miếu, đây là một trong những cổng quan trọng, mang ý nghĩa lịch sử và văn hóa sâu sắc. Đại Trung Môn cũng sở hữu cấu trúc ba cửa với thiết kế đậm nét truyền thống gồm mái ngói đỏ cong vút, những cột gỗ lớn được chạm khắc tỉ mỉ tạo nên vẻ đẹp cổ kính và uy nghi. Trên đỉnh Đại Trung Môn, du khách còn có thể ngắm nhìn những họa tiết rồng phượng được trang trí tinh xảo, biểu tượng cho sự thịnh vượng và cao quý. Cổng Đại Trung Môn mang tới cho du khách những cảm giác trang nghiêm và linh thiêng bởi nơi đây không chỉ là lối vào mà còn là nơi diễn ra các nghi lễ quan trọng, thể hiện sự tôn kính đối với Khổng Tử và các danh nhân Nho giáo. Từng chi tiết tại đây không chỉ đẹp mắt mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử quan trọng, minh chứng cho nền giáo dục lâu đời và tôn trọng trí thức của Việt Nam.
Khuê Văn Các là một trong những biểu tượng nổi bật của Văn miếu Quốc Tử Giám, thể hiện sự kết hợp hoàn hảo giữa kiến trúc và tinh hoa trí tuệ. Du khách khi tới Văn Miếu nhất định phải nán lại để ngắm nhìn thật kỹ thiết kế đặc biệt nơi đây với hai tầng mang những nét đẹp riêng biệt. Tầng trên của Khuê Văn Các được xây bằng gỗ, với bốn cửa sổ hình tròn tượng trưng cho mặt trời, biểu hiện của sự sáng tỏ và tri thức. Mái ngói đỏ cong vút với tám mái, bốn đầu đao được chạm khắc hình rồng phượng tinh xảo, tạo nên vẻ đẹp uy nghi và thanh thoát. Tầng dưới là bốn cột đá vững chắc, nâng đỡ toàn bộ cấu trúc, tạo nên một sự hài hòa và cân đối. Kiến trúc của Khuê Văn Các không chỉ đẹp mắt, thu hút mọi ánh nhìn mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. “Khuê Văn” là tên gọi được lấy từ chòm sao Khuê, biểu tượng cho sự thông minh và nét đẹp văn chương. Chính vì thế, từ thời xa xưa, nơi đây là nơi tổ chức các kỳ thi và các buổi họp mặt văn học, nơi các sĩ tử và nhà nho thể hiện tài năng và học vấn. Không chỉ là biểu tượng của sự trọng dụng nhân tài, tinh thần hiếu học và tôn trọng tri thức của người Việt Nam, nơi đây còn là điểm tham quan hấp dẫn ngày nay tại Văn miếu Quốc Tử Giám.
Tại Văn Miếu Quốc Tử Giám còn có một chiếc giếng trời nổi tiếng, là yếu tố kiến trúc độc đáo có tên gọi là Thiên Quang Tỉnh. Thiên Quang Tỉnh nằm giữa khu di tích, mang đến không gian hài hòa và thanh bình cho toàn bộ khu vực. Giếng có hình chữ nhật, nước trong xanh và phản chiếu bầu trời, đúng như tên gọi “Thiên Quang Tỉnh” – giếng ánh sáng trời. Ngoài ra, Thiên Quang Tỉnh còn được vây quanh bởi những hàng cây hoa xinh đẹp và những tấm bia đá đặt trên lưng rùa mang đến một không gian đặc biệt. Không chỉ cung cấp nước, nơi đây còn có ý nghĩa phong thủy sâu sắc, tượng trưng cho sự trong sáng, thanh cao và tinh khiết của tri thức. Việc đặt giếng ở vị trí trung tâm khu di tích cũng thể hiện sự quan trọng của yếu tố nước trong kiến trúc truyền thống, tạo nên sự cân bằng và điều hòa khí hậu. Đây không chỉ là một công trình kiến trúc cổ xưa mà còn là biểu tượng của sự kết nối giữa con người và thiên nhiên, giữa tri thức và tâm hồn, làm nên một phần không thể thiếu của Văn miếu Quốc Tử Giám mà du khách không nên bỏ lỡ khi tới đây.
Đại Thành Điện nằm trong khu di tích Văn Miếu Quốc Tử Giám, là nơi thờ chính và cũng là trung tâm của quần thể kiến trúc cổ kính này. Đây là nơi thờ Khổng Tử – người sáng lập ra Nho giáo, cùng với các học trò xuất sắc của ông và các danh nhân Nho giáo của Việt Nam. Đại Thành Điện được xây dựng theo phong cách kiến trúc truyền thống, với một tòa nhà lớn, mái ngói đỏ cong vút, các cột gỗ lớn và những chi tiết chạm khắc tinh xảo. Đến đây, du khách sẽ có cơ hội tham quan, khám phá một gian chính và hai gian phụ của Điện với kiến trúc đối xứng đặc biệt và khoảng sân rộng trước mặt. Bên trong điện, các bàn thờ được bày trí trang trọng, với các bức tượng và bài vị của Khổng Tử và các danh nhân Nho giáo. Những bức tượng này đều được chạm khắc tỉ mỉ, thể hiện sự tôn kính và ngưỡng mộ đối với các bậc hiền triết. Ngày nay, Đại Thành Điện vẫn giữ được vẻ đẹp nguyên vẹn là công trình kiến trúc tuyệt đẹp, biểu tượng của nền giáo dục, văn hóa Việt Nam và trở thành điểm đến hấp dẫn cho du khách trong và ngoài nước tới khám phá nơi lưu giữ và tôn vinh những giá trị tri thức và đạo đức quý báu.
Đến tham quan trường đại học đầu tiên của Việt Nam, chắc chắn du khách không nên bỏ lỡ khu vực nhà học. Nơi đây là khu vực nhà học bao gồm các gian nhà được xây dựng bằng gỗ, mang đậm nét kiến trúc truyền thống Việt Nam với mái ngói đỏ, các cột gỗ lớn và những chi tiết chạm khắc tinh xảo. Các gian nhà học được bố trí theo hình chữ U, tạo nên một khuôn viên học tập vừa trang nghiêm vừa thanh bình, đồng thời phản ánh sự hài hòa và cân đối trong thiết kế kiến trúc. Xung quanh khu vực nhà học là những hàng cây xanh mát, tạo nên một không gian yên bình và thoải mái cùng với những ánh nắng chiếu xuống những hàng cây càng làm nổi bật thêm vẻ đẹp thơ mộng và thiêng liêng của nơi này. Mỗi chi tiết kiến trúc, mỗi yếu tố trong khu vực nhà học đều chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc, làm nên một di tích đặc biệt và trường tồn với thời gian mà bạn nhất định nên ghé qua.
Đặc biệt, Văn miếu Quốc Tử Giám còn nổi tiếng với những bia đá khắc tên ghi danh và vinh danh những người đỗ đạt trong các kỳ thi Đình – kỳ thi cao nhất trong hệ thống thi cử Nho học của Việt Nam, từ thế kỷ 15 đến thế kỷ 18. Có đầy đủ 82 bia tiến sĩ được UNESCO công nhận là Di sản Tư liệu thuộc chương trình Ký ức Thế giới, nhấn mạnh tầm quan trọng và giá trị toàn cầu của chúng, đồng thời minh chứng cho truyền thống hiếu học và tôn trọng tri thức của dân tộc Việt Nam ta. Du khách khi đến tham quan Văn Miếu Quốc Tử Giám không thể bỏ qua cơ hội chiêm ngưỡng các bia tiến sĩ. Đây không chỉ là nơi để tìm hiểu về lịch sử và văn hóa mà còn là nơi để cảm nhận sâu sắc truyền thống hiếu học và tinh thần trọng dụng nhân tài của đất nước.
3. Những hoạt động thú vị tại Văn miếu Quốc Tử Giám
Văn miếu Quốc Tử Giám là di tích lịch sử văn hóa quan trọng và là điểm đến hấp dẫn với nhiều hoạt động thú vị dành cho du khách. Dưới đây là một số hoạt động mà du khách có thể tham khảo để trải nghiệm khi tới đây:
Tham quan công trình kiến trúc cổ kính
Du khách khi tới Văn miếu Quốc Tử Giám có thể khám phá những công trình kiến trúc đặc sắc như Văn Miếu Môn, Đại Trung Môn, Khuê Văn Các, Thiên Quang Tỉnh, khu nhà học,… Mỗi công trình đều mang một kiến trúc riêng, phản ánh sự tài hoa và tâm huyết của người xưa.
Tìm hiểu về lịch sử, văn hóa
Tại đây, du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu về lịch sử giáo dục, văn hóa và triết học Nho giáo tại Việt Nam. Bạn có thể tìm hiểu từ các bảng thông tin sẽ cung cấp những câu chuyện và kiến thức bổ ích về các kỳ thi khoa bảng và những danh nhân Nho học.
Chiêm ngưỡng bia Tiến sĩ
Du khách có thể chiêm ngưỡng và check in cùng 82 tấm bia Tiến sĩ đặt trên những chú rùa đá vô cùng đặc biệt. Đây là những di sản văn hóa quý giá, thể hiện truyền thống hiếu học và tôn trọng tri thức của dân tộc Việt Nam.
Tham gia các lễ hội và sự kiện văn hóa
Văn miếu Quốc Tử giám thường xuyên tổ chức các lễ hội và sự kiện văn hóa cũng như các buổi biểu diễn nghệ thuật truyền thống, hội thảo văn hóa, triển lãm nghệ thuật,… mang đến cho du khách những trải nghiệm văn hóa, du lịch hấp dẫn và những trải nghiệm đáng nhớ tại các không gian truyền thống.
Thư pháp và nghệ thuật truyền thống
Đặc biệt, tại Văn miếu Quốc Tử Giám, du khách còn có thể tham gia các hoạt động thư pháp khi có những nghệ nhân trình diễn và hướng dẫn cách viết chữ Hán – Nôm – một phần quan trọng của văn hóa Nho học.
Chụp ảnh lưu niệm
Tại Văn miếu Quốc Tử Giám có rất nhiều khu vực và địa điểm đẹp, mang đậm nét truyền thống trong kiến trúc cổ kính thích hợp để du khách có thể check in, lưu giữ lại những khoảnh khắc đẹp và đáng nhớ tại điểm đến đặc biệt này.
Tham quan trường đại học đầu tiên tại Việt Nam – Văn miếu Quốc Tử Giám là hoạt động vừa ý nghĩa vừa thú vị đối với mỗi du khách. Nếu có dịp tới Hà Nội, bạn nhớ ghé qua nơi này nhé!
