Nằm giữa lòng cố đô Huế, Kinh thành Huế không chỉ là biểu tượng của quyền lực phong kiến mà còn là dấu ấn đậm nét của lịch sử và văn hóa Việt Nam. Ngày nay, di sản này vẫn tồn tại sừng sững, là một phần không thể thiếu trong hành trình khám phá văn hóa và lịch sử của dân tộc. Hãy cùng SmartTravel đưa bạn vào hành trình khám phá Kinh thành Huế – nơi lưu giữ tinh hoa đất Việt qua từng trang sử vàng.
1. Tìm hiểu đôi nét về Kinh thành Huế
Kinh thành Huế, còn được biết đến với tên gọi Hoàng thành Huế, là một công trình kiến trúc lịch sử nằm ở trung tâm thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam. Được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX dưới triều đại nhà Nguyễn, Kinh thành Huế là trung tâm chính trị, văn hóa và tôn giáo của triều Nguyễn.
Với diện tích hơn 500 ha, Kinh thành bao gồm ba vòng thành chính: Kinh thành, Hoàng thành và Tử Cấm thành, tạo nên một không gian kiến trúc độc đáo, kết hợp hài hòa giữa phong cách truyền thống Việt Nam và những yếu tố phương Tây.
Kinh thành Huế đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 1993, là một trong những điểm đến lịch sử quan trọng của Việt Nam. Kinh thành mở cửa cho du khách tham quan hàng ngày, từ 7:00 sáng đến 5:30 chiều. Giờ mở cửa có thể thay đổi tùy theo mùa hoặc ngày lễ, vì vậy du khách nên kiểm tra thông tin trước khi đến.
2. Hướng dẫn tham quan Kinh thành Huế
2.1. Thời điểm lý tưởng tham quan Kinh thành Huế
Mùa xuân là thời điểm lý tưởng nhất để tham quan Huế. Vào khoảng tháng 1 đến tháng 4, thời tiết ở Huế mát mẻ, dễ chịu, ít mưa, rất thuận lợi cho việc tham quan và khám phá các di tích lịch sử.
Bên cạnh đó, tháng 5 đến tháng 8 cũng là thời điểm thích hợp, khi Huế bước vào mùa khô, nắng ấm và bầu trời trong xanh, tạo điều kiện lý tưởng để chụp ảnh và thưởng thức cảnh quan. Tuy nhiên, du khách nên tránh đi vào mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12, khi Huế thường có mưa lớn và có thể ảnh hưởng đến việc tham quan ngoài trời.
2.2. Cách di chuyển đến Kinh thành Huế
Từ trung tâm thành phố Huế: Kinh thành Huế nằm ngay trong trung tâm thành phố, nên du khách có thể dễ dàng di chuyển đến đây bằng xe máy, xe đạp hoặc taxi. Khoảng cách từ các khu vực chính của thành phố đến Kinh thành chỉ khoảng 1-2 km.
Từ các thành phố lớn khác:
– Từ Đà Nẵng: Du khách có thể di chuyển đến Huế bằng xe khách, tàu hỏa hoặc ô tô cá nhân, quãng đường khoảng 100 km, mất khoảng 2-3 giờ đi đường. Nếu muốn trải nghiệm đường đèo Hải Vân tuyệt đẹp, bạn có thể lựa chọn xe máy.
– Từ Hà Nội hoặc Thành phố Hồ Chí Minh: Bạn có thể di chuyển bằng máy bay đến sân bay Phú Bài, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 15 km. Từ sân bay, bạn có thể đi taxi hoặc xe buýt để đến Kinh thành Huế.
2.3. Gợi ý trang phục check-in Kinh thành Huế
Kinh thành Huế là một di tích lịch sử và văn hóa quan trọng, nên khi đến đây, du khách nên lựa chọn trang phục lịch sự, phù hợp với không gian cổ kính và trang nghiêm của nơi này. Bạn có thể tham khảo một số gợi ý của SmartTravel như:
– Trang phục truyền thống: Áo dài là lựa chọn lý tưởng khi check-in tại Kinh thành Huế. Áo dài không chỉ giúp tôn lên vẻ đẹp truyền thống mà còn phù hợp với khung cảnh lịch sử nơi đây. Bạn có thể chọn những chiếc áo dài màu trắng, pastel hoặc những họa tiết cổ điển để tạo điểm nhấn trong bức ảnh.
– Trang phục nhẹ nhàng, thoải mái: Với những du khách không thích mặc áo dài, bạn có thể chọn váy midi, áo sơ mi kết hợp với quần dài hoặc váy dài. Trang phục này không chỉ thoải mái khi di chuyển mà còn phù hợp với khung cảnh Kinh thành.
– Phụ kiện: Để bức ảnh thêm phần ấn tượng, bạn có thể kết hợp với các phụ kiện như nón lá, quạt giấy hoặc khăn lụa nhẹ nhàng. Đối với giày dép, nên chọn giày bệt, giày thể thao hoặc sandal thoải mái để dễ dàng di chuyển trong khuôn viên rộng lớn của Kinh thành.
3. Khám phá lịch sử Kinh thành Huế
Kinh thành Huế là một công trình kiến trúc lịch sử vĩ đại, được xây dựng dưới triều đại nhà Nguyễn, triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam.
3.1. Giai đoạn khởi đầu và xây dựng
Khi vua Gia Long lên ngôi vào năm 1802, ông quyết định dời đô từ Thăng Long (Hà Nội) vào Phú Xuân (Huế), và chọn nơi đây làm kinh đô của nhà Nguyễn. Kinh thành Huế được xây dựng dựa trên nguyên tắc phong thủy và nghệ thuật kiến trúc quân sự cổ đại, kết hợp với sự ảnh hưởng của kiến trúc phương Tây.
Kiến trúc của Kinh thành gồm 3 vòng chính, ngoài cùng là Kinh thành, tiếp đến là vòng Hoàng thành và nơi được bảo vệ nghiêm mật nhất là Tử Cấm thành. Hệ thống này được bảo vệ bởi một hệ thống hào sâu và các bức tường thành kiên cố.
3.2. Giai đoạn phát triển và hoàn thiện
Dưới triều vua Minh Mạng, Kinh thành Huế tiếp tục được mở rộng và hoàn thiện với nhiều công trình kiến trúc quan trọng như Ngọ Môn, Thái Hòa điện, Thế Miếu, Hiển Lâm các và nhiều cung điện, lăng tẩm khác. Đây cũng là giai đoạn mà Kinh thành Huế phát triển mạnh mẽ nhất, trở thành trung tâm văn hóa, giáo dục và hành chính của cả nước.
3.3. Bảo tồn và phục dựng
Sau khi đất nước thống nhất, Chính phủ Việt Nam đã tiến hành nhiều dự án trùng tu, bảo tồn và phục dựng các công trình trong Kinh thành Huế. Vào năm 1993, Kinh thành Huế đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới, đánh dấu sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với di sản mang đậm giá trị văn hóa, lịch sử của đất nước ta.
Ngày nay, Kinh thành Huế không chỉ là một điểm đến du lịch nổi tiếng mà còn là nơi tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, lịch sử quan trọng, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị của di sản văn hóa đặc biệt này.
4. Kiến trúc độc đáo của Kinh thành Huế
Kinh thành Huế là một kiệt tác kiến trúc quân sự và cung đình, được thiết kế dựa trên những nguyên tắc phong thủy chặt chẽ kết hợp với những yếu tố kiến trúc độc đáo từ phương Đông và phương Tây.
Toàn bộ Kinh thành có hình vuông, mỗi cạnh dài khoảng 2.5 km, với diện tích khoảng 520 ha. Thành được xây dựng từ đất và sau đó được gia cố bằng gạch, tạo nên một hệ thống tường thành kiên cố, vững chắc.
4.1. Hệ thống cửa thành
Kinh thành Huế có tổng cộng 10 cửa chính, được bố trí ở các vị trí chiến lược, giúp kiểm soát và bảo vệ thành. Các cửa thành này đều có tên gọi riêng và được xây dựng theo kiểu kiến trúc truyền thống Việt Nam kết hợp với phong cách quân sự của phương Tây. Dưới đây là danh sách các cửa thành:
– Cửa Chính Bắc (còn gọi là Cửa Hậu): Nằm ở phía Bắc, đây là cửa dành cho các quan lại và binh lính khi ra vào Kinh thành.
– Cửa Đông Bắc: Nằm ở phía Đông Bắc của thành, đây là cửa phụ.
– Cửa Đông: Nằm ở phía Đông, cửa này dành cho dân chúng ra vào Kinh thành.
– Cửa Đông Nam: Nằm ở phía Đông Nam của thành.
– Cửa Nam (Ngọ Môn): Đây là cửa chính của Kinh thành, dành riêng cho vua và hoàng gia. Ngọ Môn là một trong những công trình nổi tiếng và biểu tượng của Kinh thành Huế.
– Cửa Tây Nam: Nằm ở phía Tây Nam của thành.
– Cửa Tây: Nằm ở phía Tây của thành, đây là cửa dành cho các đoàn quân và quan lại.
– Cửa Tây Bắc: Nằm ở phía Tây Bắc của thành.
– Cửa Chánh Tây (còn gọi là Cửa Thượng Tứ): Nằm ở phía Tây, cửa này cũng là một trong những cửa quan trọng của Kinh thành.
– Cửa An Hòa: Nằm ở phía Tây Bắc, cửa này được xây dựng để ra vào các khu vực dân cư lân cận.
Ngoài ra, kinh thành còn sở hữu 1 cửa thành nội bộ và 2 cổng vào thành bằng đường thủy.
4.2. Kiến trúc bên trong Kinh thành
Kinh thành Huế được chia thành ba vòng thành chính, mỗi vòng thành có một chức năng riêng biệt:
– Kinh thành: Đây là vòng ngoài cùng, có chức năng bảo vệ toàn bộ khu vực bên trong. Tường thành được xây bằng gạch đá, dày 4 mét và cao 6 mét, tạo thành một bức tường vững chắc. Bên ngoài Kinh thành là hệ thống hào sâu rộng khoảng 23 – 25 mét, được dẫn nước từ sông Hương vào để bảo vệ.
– Hoàng thành: Là vòng thành thứ hai, nơi đặt các cung điện, miếu thờ, và các công trình quan trọng khác của triều đình nhà Nguyễn. Hoàng thành được xây dựng với bốn cửa chính: Ngọ Môn (cửa Nam), Cửa Hiển Nhơn (cửa Đông), Cửa Chương Đức (cửa Tây), và Cửa Hòa Bình (cửa Bắc).
– Tử Cấm thành: Là vòng thành trong cùng, nơi ở và làm việc của vua và hoàng gia. Tử Cấm thành là một khu vực kín đáo, nghiêm ngặt, chỉ có vua, hoàng hậu và các quan lại thân cận mới được phép ra vào.
5. Tìm hiểu những điểm hấp dẫn của Kinh thành Huế
5.1. Các công trình ấn tượng của Kinh thành Huế
5.1.1. Ngọ Môn
Ngọ Môn là cổng chính của Kinh thành Huế, được xem như biểu tượng kiến trúc uy nghiêm của triều đại nhà Nguyễn. Xây dựng vào năm 1833 dưới triều vua Minh Mạng, Ngọ Môn có kiến trúc độc đáo với hai phần chính: phần dưới là cổng thành với hình chữ U, được làm bằng đá và gạch kiên cố.
Ngọ Môn có năm lối đi, trong đó lối đi chính ở giữa chỉ dành cho vua, hai lối bên cạnh dành cho quan lại và sứ thần, còn hai lối ngoài cùng dành cho lính hầu và ngựa xe. Phần trên của Ngọ Môn là lầu Ngũ Phụng, có mái ngói lưu ly màu vàng và xanh, được trang trí hoa văn rồng phượng tinh xảo, tượng trưng cho quyền uy của nhà vua.
Ngọ Môn không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mà còn là biểu tượng của quyền lực và sự thịnh vượng của triều Nguyễn.
5.1.2. Hoàng thành
Hoàng thành là vòng thành thứ hai trong hệ thống Kinh thành Huế, nơi đặt các công trình quan trọng nhất của triều đình nhà Nguyễn. Xây dựng vào đầu thế kỷ XIX, Hoàng thành bao gồm nhiều cung điện, miếu thờ, và công trình kiến trúc khác, tất cả đều được xây dựng với quy mô lớn, có sự đầu tư về kiến trúc.
Bốn cửa chính của Hoàng thành là Ngọ Môn (cửa Nam), Cửa Hiển Nhơn (cửa Đông), Cửa Chương Đức (cửa Tây), và Cửa Hòa Bình (cửa Bắc), mỗi cửa đều có kiến trúc riêng biệt và đẹp mắt. Trung tâm của Hoàng thành là Điện Thái Hòa, nơi tổ chức các nghi lễ lớn của triều đình, được xây dựng với kiến trúc trang nghiêm, mái ngói lưu ly và được trang trí bằng những hoa văn rồng phượng.
Ngoài ra, Hoàng thành còn có Thế Miếu – nơi thờ cúng các vị vua triều Nguyễn, cùng nhiều công trình khác như Điện Cần Chánh, Điện Kiến Trung, cung Trường Sanh… Tất cả những công trình này đều phản ánh sự phát triển rực rỡ của nghệ thuật kiến trúc cung đình Việt Nam, cũng như sự uy nghiêm và thịnh vượng của triều đại nhà Nguyễn.
5.1.3. Tử Cấm Thành
Tử Cấm Thành là vòng thành trong cùng của Kinh thành Huế, nơi ở và làm việc của vua và hoàng gia triều Nguyễn. Được xây dựng vào năm 1804, Tử Cấm Thành là một khu vực kín đáo, tách biệt hoàn toàn với thế giới bên ngoài, chỉ có vua, hoàng hậu và những người thân cận mới được phép ra vào.
Với kiến trúc tinh xảo và trang nghiêm, Tử Cấm Thành bao gồm nhiều cung điện, đền thờ và vườn hoa, tạo nên một không gian sống động nhưng cũng rất yên tĩnh. Các công trình chính trong Tử Cấm Thành bao gồm Điện Càn Thành – nơi ở của vua, Điện Khôn Thái – nơi ở của hoàng hậu, và Cung Diên Thọ – nơi ở của Thái hậu.
Mỗi công trình trong Tử Cấm Thành đều được xây dựng với sự tỉ mỉ cao độ, từ kiến trúc đến trang trí, phản ánh rõ nét đời sống xa hoa nhưng cũng rất kỷ luật của hoàng gia nhà Nguyễn.
5.2. Các di tích lịch sử lâu đời
5.2.1. Điện Long An
Điện Long An là một trong những công trình kiến trúc cung đình nổi bật của triều Nguyễn, được xây dựng vào năm 1845 dưới triều vua Thiệu Trị. Ban đầu, Điện Long An là nơi nghỉ ngơi của vua trong những dịp lễ hội hoặc sự kiện đặc biệt. Sau đó, điện trở thành nơi thờ cúng các vị tiên đế.
Kiến trúc của Điện Long An mang đậm nét tinh xảo với kết cấu gỗ lim vững chắc, hoa văn chạm trổ công phu. Các họa tiết trang trí tại điện thể hiện sự tôn kính và uy nghiêm, với hình ảnh rồng, phượng và hoa văn truyền thống mang tính biểu tượng của hoàng gia.
Điện Long An ngày nay là một phần quan trọng của Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, nơi trưng bày nhiều hiện vật quý giá của triều Nguyễn. Đây là nơi bảo tồn và giới thiệu văn hóa, nghệ thuật cung đình, cho du khách cái nhìn sâu sắc về lịch sử và đời sống của triều đình nhà Nguyễn.
5.2.2. Quốc Tử Giám
Quốc Tử Giám Huế là trường đại học cao cấp nhất của triều Nguyễn, được xây dựng vào năm 1803 dưới triều vua Gia Long. Đây là nơi đào tạo và bồi dưỡng nhân tài cho triều đình, đặc biệt dành cho các hoàng tử, công tử và con em của các quan lại cao cấp.
Tại Quốc Tử Giám, các học sinh được học các môn về văn chương, triết học, lịch sử và chính trị dưới sự hướng dẫn của các học giả uy tín. Kiến trúc của Quốc Tử Giám thể hiện sự uy nghi và trang nghiêm với nhiều tòa nhà, khu học tập và thư viện.
Quốc Tử Giám là biểu tượng của tri thức và văn hóa học thuật của triều Nguyễn, góp phần duy trì và phát triển hệ thống giáo dục cung đình suốt nhiều thế kỷ. Ngày nay, di tích Quốc Tử Giám vẫn là điểm tham quan hấp dẫn, thu hút nhiều du khách và học giả nghiên cứu về lịch sử giáo dục Việt Nam.
5.2.3. Tàng thư lâu
Tàng thư lâu là một công trình kiến trúc độc đáo, được xây dựng vào năm 1825 dưới triều vua Minh Mạng. Đây là nơi lưu trữ, bảo quản các sách vở, văn bản và tài liệu quan trọng của triều Nguyễn. Tàng thư lâu được xây dựng với cấu trúc hai tầng, sử dụng vật liệu chính là gạch và gỗ, với mái ngói thanh lịch.
Điều đặc biệt của Tàng thư lâu là hệ thống bảo quản tài liệu vô cùng khoa học, giúp chống lại sự ẩm ướt và bảo vệ tài liệu khỏi các yếu tố khí hậu khắc nghiệt. Các tài liệu lưu trữ tại đây bao gồm những văn bản hành chính, sắc phong, tấu sớ và các bộ sử quan trọng của triều Nguyễn.
Tàng thư lâu không chỉ là kho tàng tri thức quý báu mà còn là nơi thể hiện sự phát triển vượt bậc của khoa học quản lý tài liệu trong thời kỳ phong kiến Việt Nam. Ngày nay, dù đã qua nhiều thăng trầm lịch sử, Tàng thư lâu vẫn giữ được vẻ trang nghiêm và là điểm đến quan trọng trong hành trình khám phá cố đô Huế.
5.2.4. Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế
Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, tọa lạc tại Điện Long An, là nơi trưng bày và lưu giữ những tác phẩm nghệ thuật, hiện vật liên quan đến cuộc sống hoàng gia và triều đình nhà Nguyễn.
Được thành lập vào năm 1923, bảo tàng là một kho tàng quý giá, nơi du khách có thể khám phá những hiện vật tinh xảo như trang phục, vật dụng hoàng gia, đồ sứ, tranh vẽ và các tác phẩm thủ công mỹ nghệ. Điện Long An, nơi đặt bảo tàng, nổi bật với kiến trúc gỗ chạm khắc tinh tế, không gian bên trong toát lên vẻ trang trọng, cổ kính.
Mỗi hiện vật tại bảo tàng đều mang trong mình những câu chuyện về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật của triều đại nhà Nguyễn, giúp du khách hiểu rõ hơn về đời sống xa hoa và phong phú của triều đình.
5.2.5. Các pháo đài
Các pháo đài trong Kinh thành Huế là những công trình phòng thủ quan trọng được xây dựng với mục đích bảo vệ kinh thành và triều đình nhà Nguyễn trước các cuộc tấn công từ bên ngoài. Tổng cộng có 24 pháo đài được xây dựng xung quanh Kinh thành, với mỗi pháo đài được bố trí ở những vị trí chiến lược, tạo thành hệ thống phòng thủ vững chắc.
Mỗi pháo đài có kiến trúc đặc trưng với tường thành cao, dày, được xây bằng gạch đá và có hệ thống phòng thủ như súng thần công, lô cốt và đài quan sát. Pháo đài chính như Pháo đài Nam (Phú Xuân) và Pháo đài Đông Tây (Hữu Ngạn) đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ kinh đô khỏi các cuộc tấn công từ phía sông Hương.
Các pháo đài không chỉ là biểu tượng của sức mạnh quân sự mà còn thể hiện tầm nhìn xa trông rộng của các vị vua nhà Nguyễn trong việc xây dựng một hệ thống bảo vệ quốc gia toàn diện.
6. Một số lưu ý khi tham quan Kinh thành Huế
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi tham quan Kinh thành Huế để du khách có một trải nghiệm trọn vẹn và thú vị:
– Kinh thành Huế là một di tích lịch sử quan trọng và mang tính tôn nghiêm, vì vậy du khách nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo, tránh trang phục quá ngắn hoặc quá hở hang. Nếu muốn chụp ảnh check-in, áo dài truyền thống là một lựa chọn phù hợp với không gian cổ kính nơi đây.
– Huế có khí hậu khá khắc nghiệt, đặc biệt vào mùa mưa từ tháng 9 đến tháng 12, vì vậy bạn nên kiểm tra dự báo thời tiết trước khi đi. Vào mùa mưa, nên chuẩn bị áo mưa và giày dép phù hợp.
– Kinh thành Huế rất rộng lớn, nên du khách nên chọn giày thể thao hoặc dép thoải mái để thuận tiện di chuyển. Bạn cũng có thể thuê xe đạp hoặc sử dụng dịch vụ xe điện trong khu vực để tiết kiệm sức lực và thời gian tham quan.
– Du khách nên tuân thủ các quy định tại Kinh thành Huế, như không leo trèo lên các công trình di tích, không xả rác bừa bãi và giữ gìn vệ sinh chung. Hãy tôn trọng các quy tắc bảo tồn di tích để bảo vệ di sản văn hóa quý giá này.
– Kinh thành có nhiều khu vực và công trình khác nhau, việc mang theo bản đồ sẽ giúp bạn dễ dàng xác định hướng đi và các địa điểm quan trọng để không bỏ lỡ bất kỳ điểm tham quan nào.
– Nếu muốn chụp ảnh check-in, hãy lưu ý không chụp ở những khu vực cấm hoặc nơi tôn nghiêm như đền thờ, điện thờ. Ngoài ra, hãy giữ thái độ tôn trọng và không gây ồn ào khi tham quan và chụp ảnh.
Khám phá Kinh thành Huế không chỉ là một hành trình về với quá khứ, mà còn là cơ hội để hiểu thêm về những giá trị văn hóa và lịch sử đã góp phần hình thành nên bản sắc dân tộc Việt Nam. Mỗi góc phố, mỗi công trình trong Kinh thành đều mang theo câu chuyện riêng, góp phần tô điểm thêm cho bức tranh di sản phong phú của đất nước. Cùng SmartTravel, hãy gìn giữ và lan tỏa những giá trị quý báu này, để mỗi chuyến đi đều trở thành một hành trình ý nghĩa và đáng nhớ.
