Trong hành trình khám phá ẩm thực Việt Nam, không thể không nhắc đến Tương Bần – một đặc sản trứ danh của vùng đất Hưng Yên. Với hương vị đậm đà, ngọt bùi và thơm nồng đặc trưng, Tương Bần đã trở thành biểu tượng văn hóa ẩm thực không chỉ của địa phương mà còn ghi dấu ấn trong lòng thực khách cả nước. Trải qua bao thế kỷ, làng nghề Tương Bần vẫn giữ nguyên những giá trị truyền thống, đồng thời không ngừng phát triển để phù hợp với nhu cầu hiện đại. Hãy cùng SmartTravel khám phá hành trình đầy thú vị của loại đặc sản này, nơi lưu giữ tinh hoa ẩm thực và câu chuyện lịch sử đáng tự hào.
1. Đôi nét về đặc sản tương bần Hưng Yên
Tương Bần, một đặc sản nổi tiếng của vùng đất Hưng Yên, đã trở thành biểu tượng ẩm thực truyền thống Việt Nam với lịch sử lâu đời và hương vị độc đáo. Được sản xuất tại làng Bần Yên Nhân, loại tương này nổi tiếng nhờ quy trình chế biến kỳ công, kết hợp hoàn hảo giữa các nguyên liệu tự nhiên như đỗ tương, gạo nếp, muối và nước mưa tinh khiết. Qua nhiều công đoạn tỉ mỉ và sự chăm sóc tận tâm của người dân làng nghề, Tương Bần mang đến hương vị đặc trưng: ngọt, bùi, đậm đà và thơm nồng.
Không chỉ là một món gia vị, Tương Bần còn là thành phần không thể thiếu trong nhiều món ăn dân dã như thịt luộc, rau luộc, hay bánh cuốn. Đặc biệt, sự kết hợp của tương với các món ăn quê nhà làm nên một bữa cơm đậm chất Việt, gợi nhớ về những giá trị truyền thống giản dị mà sâu sắc.
Ngày nay, Tương Bần không chỉ được yêu thích trong nước mà còn vươn xa đến thị trường quốc tế, khẳng định giá trị ẩm thực độc đáo của Việt Nam. Với sự kế thừa và phát triển không ngừng, Tương Bần tiếp tục là niềm tự hào của vùng đất Hưng Yên.
2. Hướng dẫn cách làm tương bần chuẩn vị
Tương Bần, đặc sản nổi tiếng của Hưng Yên, được chế biến qua quy trình công phu, tỉ mỉ với nguyên liệu chính là gạo nếp cái hoa vàng và đậu tương. Để làm ra những mẻ tương chuẩn vị, người làm phải cẩn thận chọn lựa nguyên liệu kỹ lưỡng. Gạo nếp cái hoa vàng được ưu tiên vì hạt to, mẩy, chắc và không bị gãy vỡ. Đậu tương cũng phải là loại hạt to, đều, sáng bóng, không bị sâu mọt hay mốc.
Bắt đầu, gạo nếp sẽ được xát sơ qua để loại bỏ lớp cám bên ngoài, sau đó đem ngâm trong vài tiếng để gạo nở đều. Tiếp theo, gạo được đồ thành xôi trên chõ, giữ nguyên hương vị đặc trưng của nếp. Khi xôi chín, người làm sẽ rải đều ra nia hoặc sàng, để nguội bớt và chuẩn bị cho quá trình ủ mốc.
Giai đoạn ủ mốc là bước quan trọng quyết định chất lượng tương. Người làm sẽ để xôi ủ trong điều kiện thích hợp, đảm bảo mốc lên màu vàng hoa cau, thể hiện sự lên men hoàn hảo. Nếu xuất hiện mốc đỏ hoặc mốc đen, mẻ xôi đó sẽ phải bỏ để tránh ảnh hưởng đến chất lượng tương. Quá trình này thường kéo dài từ 6-7 ngày, đòi hỏi sự kiên nhẫn và kinh nghiệm để nhận biết mốc đạt chuẩn.
Sau khi ủ mốc thành công, xôi mốc sẽ được kết hợp cùng đậu tương rang thơm và muối, rồi ủ tiếp trong chum nước mưa tinh khiết để tạo thành tương Bần đậm đà, thơm ngon. Bí quyết gia truyền của mỗi gia đình chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt cho đặc sản nổi tiếng này.
3. Các món ngon khi kết hợp với tương bần
3.1. Cá kho tương Bần
Cá kho tương Bần là món ăn đậm chất dân dã, mang hương vị truyền thống của ẩm thực Việt Nam. Để chế biến, cá tươi được làm sạch, cắt khúc vừa ăn rồi ướp với các gia vị như hành, tiêu, gừng để khử mùi tanh. Bí quyết để món ăn trở nên đặc biệt chính là tương Bần – loại gia vị không chỉ làm dậy hương mà còn tăng thêm vị đậm đà cho cá.
Cá được kho trên lửa nhỏ với tương Bần, nước mắm và một chút đường, cùng các nguyên liệu phụ như riềng thái lát và ớt để tạo vị thơm cay nhẹ nhàng. Qua thời gian, cá thấm đều gia vị, thịt cá săn chắc, béo ngậy, hòa quyện hoàn hảo với vị mặn ngọt đặc trưng của tương.
Món cá kho tương Bần thường được ăn cùng cơm nóng, khiến bữa cơm gia đình trở nên ấm cúng và hấp dẫn. Đây là món ăn không chỉ ngon miệng mà còn chứa đựng hương vị quê hương đậm đà.
3.2. Bò luộc chấm tương Bần
Bò luộc chấm tương Bần là món ăn đơn giản nhưng đầy tinh tế, mang đến hương vị khó quên. Thịt bò tươi ngon được chọn kỹ, luộc vừa chín tới để giữ nguyên độ mềm, ngọt tự nhiên. Nước luộc bò thường được thêm một ít gừng đập dập và muối để khử mùi và làm tăng hương vị thịt.
Điểm nhấn của món ăn chính là bát tương Bần được pha chế cầu kỳ: tương Bần nguyên chất được trộn cùng một ít tỏi băm, gừng giã nhỏ, đường và ớt bằm nhuyễn, tạo nên hương vị mặn ngọt, cay thơm hài hòa.
Khi thưởng thức, từng lát thịt bò mềm mại quyện cùng vị đậm đà của tương Bần tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo, dễ dàng chinh phục mọi thực khách. Món ăn này không chỉ phù hợp cho bữa cơm gia đình mà còn là lựa chọn lý tưởng trong các bữa tiệc hoặc dịp sum họp.
3.3. Thịt kho chuối tương Bần
Thịt kho chuối tương Bần là món ăn dân dã, thấm đẫm hương vị quê nhà. Thịt ba chỉ được cắt miếng vuông vừa ăn, ướp cùng hành, tiêu, tỏi và một chút nước mắm để tăng độ thơm ngon. Chuối xanh được gọt vỏ, thái khúc và ngâm trong nước muối để không bị thâm. Tương Bần là yếu tố không thể thiếu, tạo nên sự đặc sắc cho món ăn.
Thịt được xào săn trước khi thêm chuối và tương Bần vào nồi, kho nhỏ lửa đến khi chuối chín mềm và thấm đều gia vị. Hương vị của món ăn là sự kết hợp hoàn hảo giữa vị béo của thịt, vị bùi của chuối và vị đậm đà, thơm nồng đặc trưng của tương.
Món thịt kho chuối tương Bần thường được ăn kèm với cơm trắng, không chỉ ngon miệng mà còn gợi nhớ về bữa cơm gia đình giản dị, gần gũi của người Việt.
4. Khám phá thêm đặc sản Hưng Yên
4.1. Ếch om Phượng Tường
Ếch om Phượng Tường là một trong những đặc sản nổi tiếng của Hưng Yên, hấp dẫn thực khách bởi hương vị thơm ngon và cách chế biến độc đáo. Ếch được chọn lựa kỹ càng, thường là những con ếch đồng chắc thịt, tươi ngon. Sau khi làm sạch, ếch được tẩm ướp gia vị như hành, tỏi, gừng, nghệ để tăng hương vị đậm đà.
Điểm đặc biệt của món ăn này là nước om, được chế biến từ các nguyên liệu tự nhiên như nước cốt nghệ, tương và một chút nước mắm ngon, mang đến màu vàng óng ánh và hương thơm khó cưỡng. Ếch om chín mềm, thịt dai ngọt hòa quyện cùng nước sốt sánh mịn, béo ngậy nhưng không ngấy.
Món ăn thường được ăn kèm với cơm nóng hoặc bún, tạo nên một bữa ăn tròn vị. Ếch om Phượng Tường không chỉ là món ngon mà còn là niềm tự hào văn hóa ẩm thực của người dân Hưng Yên.
4.2. Rượu Lạc Đạo
Rượu Lạc Đạo là một loại đặc sản nức tiếng của Hưng Yên, được biết đến như tinh hoa của làng nghề truyền thống lâu đời. Được làm từ gạo nếp cái hoa vàng – loại gạo nếp hảo hạng, rượu Lạc Đạo nổi bật với hương vị thơm nồng, dịu nhẹ mà không kém phần đậm đà.
Quá trình nấu rượu yêu cầu sự tỉ mỉ, từ việc chọn nguyên liệu, ủ men cho đến nấu và chưng cất. Men rượu thường được làm từ các loại thảo dược tự nhiên, tạo nên mùi hương đặc trưng không thể lẫn.
Sau khi chưng cất, rượu được để ủ trong chum sành để đạt độ ngon và tinh khiết nhất. Khi thưởng thức, từng giọt rượu chạm vào đầu lưỡi mang đến cảm giác êm dịu, ấm áp, khiến người dùng không khỏi say mê. Rượu Lạc Đạo không chỉ là đồ uống mà còn là món quà ý nghĩa, thể hiện tình cảm chân thành của người dân Hưng Yên.
4.3. Cá mòi Hưng Yên
Cá mòi Hưng Yên là đặc sản dân dã nhưng đầy hấp dẫn, gắn liền với mùa cá mòi tràn về trên sông Hồng mỗi năm. Cá mòi có thân nhỏ, thịt mềm, xương nhỏ li ti và vị ngọt đặc trưng. Cá thường được chế biến thành nhiều món ngon, nhưng phổ biến nhất là cá mòi nướng, cá mòi kho hoặc chiên giòn.
Đặc biệt, cá mòi kho là món ăn để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng thực khách. Cá được làm sạch, ướp cùng gia vị như hành, ớt, gừng và đặc biệt là tương Bần để tăng hương vị. Sau đó, cá được kho trên lửa nhỏ trong thời gian dài để xương mềm và thấm đẫm gia vị.
Cá mòi Hưng Yên không chỉ ngon miệng mà còn bổ dưỡng, cung cấp nhiều omega-3 và protein. Món ăn này, khi kết hợp với cơm nóng, sẽ là một trải nghiệm ẩm thực mộc mạc nhưng khó quên của vùng đất Hưng Yên.
Tương Bần không chỉ đơn thuần là một loại gia vị mà còn là sự kết tinh của bàn tay khéo léo và tâm hồn chân chất của người dân Hưng Yên. Mỗi giọt tương như gói trọn hương vị của quê hương, làm say đắm bao thế hệ và vượt qua ranh giới của thời gian để trường tồn cùng văn hóa Việt. Với sự nỗ lực giữ gìn và phát huy của làng nghề Tương Bần, đặc sản này chắc chắn sẽ tiếp tục vươn xa, mang đậm dấu ấn Việt Nam trên bản đồ ẩm thực thế giới. SmartTravel hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn sẽ thêm yêu và trân trọng giá trị của Tương Bần – một món quà tuyệt vời từ đất mẹ Hưng Yên.
