Lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu là một trong những sự kiện văn hóa – tâm linh quan trọng của người dân Nam Bộ, mang đậm dấu ấn lịch sử và truyền thống. Không chỉ là dịp để tưởng nhớ công lao vị danh tướng Thoại Ngọc Hầu – người có công khai phá vùng đất An Giang, lễ hội còn thể hiện lòng thành kính của nhân dân đối với bậc tiền nhân. Hãy cùng SmartTravel khám phá vẻ đẹp đặc sắc của lễ hội này và những giá trị tinh thần mà nó mang lại!
1. Đôi nét về lễ hội Kỳ Yên đình thần Thoại Ngọc Hầu
Lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu là một trong những lễ hội truyền thống quan trọng của người dân vùng Tây Nam Bộ, đặc biệt là ở huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. Đây là dịp để nhân dân bày tỏ lòng thành kính, tưởng nhớ công lao to lớn của danh tướng Thoại Ngọc Hầu (1761 – 1829), người có công khai hoang, xây dựng và bảo vệ vùng đất này. Đồng thời, lễ hội cũng mang ý nghĩa cầu mong thần linh phù hộ cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Nhờ giá trị lịch sử và văn hóa đặc sắc, lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu đã được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chính thức đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 2947/QĐ-BVHTTDL ngày 16/10/2020. Đây không chỉ là niềm tự hào của người dân An Giang mà còn là một dấu ấn quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân gian Nam Bộ.
1.1. Thời điểm tổ chức lễ hội Kỳ Yên
Lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu diễn ra trong 3 ngày, vào mùng 10, 11, 12 tháng 03 âm lịch hàng năm. Đây là thời điểm cộng đồng địa phương và du khách thập phương quy tụ về đình thần để tham gia các nghi thức truyền thống cũng như các hoạt động văn hóa đặc sắc.
1.2. Địa điểm tổ chức lễ hội Kỳ Yên
Lễ hội Kỳ Yên được tổ chức tại đình thần Thoại Ngọc Hầu, tọa lạc tại huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang. Ngôi đình này là một công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử, là nơi thờ phụng danh tướng Thoại Ngọc Hầu, đồng thời là một điểm đến tâm linh quan trọng đối với người dân địa phương.
2. Điểm đặc sắc khi ghé thăm lễ hội Kỳ Yên
2.1. Thưởng thức các tiết mục khai mạc long trọng
Lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu mở đầu bằng một nghi thức khai mạc vô cùng long trọng và trang nghiêm, mang đến cho người dân cũng như du khách cảm giác thiêng liêng, hào hứng khi bước vào không gian lễ hội. Điểm nhấn của phần khai mạc chính là nghi thức đánh trống khai hội, báo hiệu cho sự khởi đầu của một sự kiện quan trọng trong đời sống văn hóa – tâm linh của cộng đồng. Tiếng trống dồn dập, mạnh mẽ vang lên, tạo nên không khí linh thiêng, đánh thức lòng tự hào dân tộc và gợi nhắc về những giá trị truyền thống đã được lưu truyền qua bao thế hệ.
Ngay sau màn đánh trống khai hội là các tiết mục nghệ thuật đặc sắc, thể hiện nét đẹp văn hóa địa phương. Nổi bật trong đó là múa lân sư rồng, một biểu tượng của sự may mắn, thịnh vượng. Những con lân rực rỡ sắc màu với những điệu nhảy điêu luyện mang lại bầu không khí rộn ràng, đầy sức sống.
Bên cạnh đó, chương trình còn có các tiết mục ca múa nhạc truyền thống, tái hiện lại đời sống sinh hoạt, tinh thần đoàn kết của người dân Thoại Sơn. Những ca khúc mang đậm âm hưởng dân ca Nam Bộ như “Tình người Thoại Sơn” hay các bài hát ca ngợi công lao của Thoại Ngọc Hầu được thể hiện qua giọng hát ngọt ngào, sâu lắng, để lại ấn tượng khó phai trong lòng khán giả.
Sự kết hợp giữa yếu tố tâm linh và văn hóa nghệ thuật trong lễ khai mạc không chỉ tôn vinh vị danh thần Thoại Ngọc Hầu mà còn giúp du khách hiểu hơn về bản sắc văn hóa địa phương, tạo nên một khởi đầu đầy ý nghĩa cho chuỗi hoạt động diễn ra trong những ngày lễ hội.
2.2. Theo dõi các nghi lễ trang nghiêm, đặc sắc
Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu chính là các nghi thức cúng tế được tổ chức theo trình tự truyền thống, mang đậm dấu ấn văn hóa tín ngưỡng của người dân Nam Bộ. Mỗi nghi lễ đều có ý nghĩa riêng, góp phần thể hiện lòng thành kính của nhân dân đối với vị danh thần Thoại Ngọc Hầu cũng như cầu mong sự bình an, hạnh phúc cho cộng đồng.
Lễ hội bao gồm các nghi thức quan trọng như Nghinh thần, Túc yết, Xây chầu, Đại bội và Lễ Chánh tế. Trong đó, Nghinh thần là nghi lễ rước thần linh, thể hiện lòng tôn kính và mời các bậc thần linh về chứng giám cho ngày hội. Đoàn rước với trang phục truyền thống, cờ hoa rực rỡ và tiếng trống, tiếng nhạc tạo nên một khung cảnh linh thiêng nhưng cũng không kém phần nhộn nhịp.
Tiếp đến là Lễ Túc yết – một nghi thức quan trọng được tổ chức vào buổi tối, thể hiện sự cung kính đối với danh thần Thoại Ngọc Hầu. Các bô lão trong trang phục áo dài khăn đóng, đứng trước bàn thờ uy nghiêm, cử hành nghi lễ theo đúng phong tục cổ truyền. Lễ Xây chầu và Đại bội lại mang màu sắc đặc biệt hơn, khi kết hợp giữa các nghi thức cúng tế và những màn diễn xướng dân gian mang tính nghệ thuật.
Điểm nhấn quan trọng nhất chính là Lễ Chánh tế, diễn ra vào sáng ngày cuối cùng của lễ hội. Đây là lúc đông đảo người dân địa phương và du khách đến tham dự, dâng hương để cầu mong thần linh ban phước lành. Không khí trang trọng, lòng thành kính của người dân cùng với âm hưởng trầm hùng của chiêng trống tạo nên một trải nghiệm đặc biệt, giúp du khách cảm nhận sâu sắc giá trị tâm linh của lễ hội.
2.3. Phần Hội hấp dẫn với vô vàn hoạt động
Bên cạnh phần lễ trang trọng, phần hội của lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu cũng vô cùng sôi động với hàng loạt hoạt động hấp dẫn, thu hút sự tham gia của đông đảo người dân và du khách. Đây không chỉ là dịp để tưởng nhớ công lao danh thần Thoại Ngọc Hầu mà còn là cơ hội để quảng bá văn hóa, du lịch và những giá trị đặc trưng của vùng đất Thoại Sơn.
Trong khuôn khổ lễ hội, hội thảo khoa học về cuộc đời và sự nghiệp của danh thần Thoại Ngọc Hầu được tổ chức, giúp người dân và du khách hiểu rõ hơn về công lao to lớn của ông đối với vùng đất này. Một sự kiện quan trọng khác là Lễ an vị danh thần Thoại Ngọc Hầu và Chu Văn An, thể hiện tinh thần tôn vinh những bậc tiền nhân có công khai phá, phát triển và giáo dục nhân dân.
Bên cạnh đó, các hoạt động thể thao và văn hóa diễn ra vô cùng sôi nổi. Du khách có thể theo dõi hội thi đồng diễn dưỡng sinh và võ nhạc, nơi các đội thi đến từ 17 xã, thị trấn biểu diễn những màn trình diễn ấn tượng, kết hợp giữa sức mạnh và sự uyển chuyển. Hội thi trưng bày sản phẩm OCOP cũng là điểm nhấn, giúp quảng bá những đặc sản, sản phẩm tiêu biểu của địa phương đến đông đảo du khách.
Không thể bỏ qua các cuộc thi thể thao hấp dẫn như bóng chuyền, kéo co, đua thuyền, thu hút sự cổ vũ nồng nhiệt của khán giả. Ngoài ra, lễ hội còn tổ chức các gian hàng giới thiệu du lịch Thoại Sơn, mang đến cho du khách cơ hội tìm hiểu về những điểm đến nổi bật của vùng đất này.
Điểm đặc sắc nhất của phần hội chính là Hội thi xe hoa, với sự tham gia của 19 xe hoa đến từ các xã, thị trấn, khối ngành trong huyện. Những chiếc xe hoa được trang trí công phu, mang nhiều chủ đề đa dạng, diễu hành khắp huyện, tạo nên khung cảnh rực rỡ, sôi động, góp phần tô điểm cho ngày hội thêm phần ý nghĩa.
Phần hội không chỉ giúp du khách có những trải nghiệm đáng nhớ mà còn là cơ hội để cộng đồng cùng nhau gắn kết, giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống quý báu.
3. Kết hợp tham quan những điểm đến hấp dẫn tại An Giang
3.1. Rừng Tràm Trà Sư – Vẻ đẹp hoang sơ giữa miền sông nước
Sau khi tham gia lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu, du khách có thể dành thời gian khám phá Rừng Tràm Trà Sư, một trong những khu rừng ngập nước đẹp nhất miền Tây. Thuộc huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang, Trà Sư sở hữu hệ sinh thái vô cùng phong phú với những thảm bèo xanh mướt phủ kín mặt nước, tạo nên khung cảnh huyền ảo, yên bình.
Điểm đặc biệt khi tham quan rừng tràm là trải nghiệm ngồi thuyền tắc ráng len lỏi qua những con rạch, tận hưởng bầu không khí mát lành và lắng nghe tiếng chim hót vang vọng giữa không gian thiên nhiên. Với hơn 140 loài thực vật, 70 loài chim và nhiều loài động vật quý hiếm, nơi đây là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên và muốn tìm hiểu về hệ sinh thái đặc trưng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Ngoài ra, du khách còn có thể ghé đài quan sát cao 23 mét, nơi có kính viễn vọng giúp ngắm toàn cảnh rừng tràm bạt ngàn. Đến Trà Sư, đừng quên thưởng thức các món ăn dân dã như cá lóc nướng trui, lẩu mắm hay gà nướng muối ớt để có một chuyến đi trọn vẹn hơn.
3.2. Khu du lịch Núi Cấm – “Nóc nhà” của miền Tây
Một điểm đến không thể bỏ lỡ khi đến An Giang là Khu du lịch Núi Cấm, ngọn núi cao nhất trong dãy Thất Sơn huyền bí, được mệnh danh là “nóc nhà” của miền Tây. Núi Cấm thuộc địa phận huyện Tịnh Biên, sở hữu cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, không khí mát mẻ quanh năm, rất thích hợp cho những ai muốn hòa mình vào không gian núi rừng hoang sơ.
Điểm nổi bật nhất khi đến đây là Tượng Phật Di Lặc khổng lồ, cao 33,6 mét, được ghi nhận là tượng Phật Di Lặc lớn nhất trên đỉnh núi ở châu Á. Ngoài ra, du khách còn có thể ghé thăm Chùa Vạn Linh, Chùa Phật Lớn, những ngôi chùa linh thiêng mang đậm kiến trúc Phật giáo Nam Bộ.
Một trải nghiệm thú vị khác là cáp treo Núi Cấm, giúp bạn chiêm ngưỡng toàn cảnh thiên nhiên hùng vĩ từ trên cao. Nếu yêu thích khám phá, bạn cũng có thể chọn hành trình trekking lên đỉnh núi để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp thiên nhiên. Sau khi chinh phục Núi Cấm, đừng quên thưởng thức đặc sản địa phương như bánh xèo rau rừng, gà nướng, bò cạp chiên giòn – những món ăn hấp dẫn níu chân du khách khi đến vùng đất này.
3.3. Hồ Ô Thum – Thiên đường ẩm thực gà đốt lá chúc
Nếu bạn muốn tìm một địa điểm yên bình để thư giãn sau những ngày lễ hội, Hồ Ô Thum sẽ là lựa chọn lý tưởng. Nằm ở xã Ô Lâm, huyện Tri Tôn, Hồ Ô Thum không chỉ nổi tiếng với khung cảnh thiên nhiên thơ mộng mà còn được biết đến là nơi có món gà đốt lá chúc ngon nhất An Giang.
Hồ Ô Thum có diện tích không quá lớn nhưng sở hữu vẻ đẹp hoang sơ, bao quanh bởi những dãy núi thấp và hàng cây xanh mát. Đến đây vào buổi chiều, du khách có thể tận hưởng không khí trong lành, ngắm nhìn mặt hồ phẳng lặng phản chiếu sắc trời, tạo nên một khung cảnh yên bình, thơ mộng. Đặc biệt, vào mùa nước nổi, nơi đây càng trở nên quyến rũ hơn với màu xanh mướt của cây cỏ và dòng nước trong veo.
Điểm thu hút nhất khi đến Hồ Ô Thum chính là thưởng thức món gà đốt lá chúc – một đặc sản nức tiếng của vùng Bảy Núi. Gà được ướp cùng lá chúc (một loại cây thuộc họ chanh), sau đó đem nướng trên than hồng, tạo nên hương vị thơm lừng, da giòn, thịt mềm ngọt, chấm cùng muối ớt chanh cay nồng vô cùng hấp dẫn.
Kết hợp tham quan Hồ Ô Thum sau lễ hội không chỉ giúp bạn tận hưởng thiên nhiên yên bình mà còn có cơ hội trải nghiệm ẩm thực độc đáo, để lại những kỷ niệm khó quên trong hành trình khám phá An Giang.
Lễ hội Kỳ Yên tại đình thần Thoại Ngọc Hầu không chỉ là một sự kiện tâm linh mà còn là nhịp cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giúp thế hệ hôm nay hiểu hơn về lịch sử và truyền thống của cha ông. Những nghi thức trang trọng, không gian linh thiêng và bầu không khí lễ hội rộn ràng chính là minh chứng cho sự trường tồn của văn hóa dân gian Nam Bộ. Nếu bạn yêu thích những hành trình khám phá di sản và trải nghiệm nét đẹp tín ngưỡng dân gian, đừng bỏ lỡ cơ hội tham gia lễ hội Kỳ Yên để cảm nhận trọn vẹn tinh thần của vùng đất này. SmartTravel tin rằng, đây sẽ là một điểm đến đáng nhớ trên hành trình du lịch văn hóa của bạn!
